Экология ҳуқуқий жавобгарлик
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida ekologiya sohasidagi huquqiy munosabatlarni tartibga soluvchi asosiy qonunlar, javobgarlik turlari va ularni qo'llash tartibi, atrof muhitni muhofaza qilish sohasidagi nizolarni hal etish masalalarini o'rganadi. Kitob talabalarga, huquqshunoslarga, ekologiya sohasida faoliyat yurituvchi mutaxassislarga va qonunchilikka qiziquvchi keng auditoriyaga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Ekologik huquqiy javobgarlik tushunchasi, xususiyatlari, funksiyasi, tizimi va turlari: Ushbu mavzu ekologik huquqiy javobgarlikning mohiyatini, uning boshqa huquqiy javobgarlik turlaridan farqini, funktsiyalarini (rag'batlantiruvchi, kompensatsion, preventiv), tizimini va turlarini (intizomiy, ma'muriy, fuqarolik, jinoiy) ochib beradi.
- Ekologik huquqbuzarlik tushunchasi, tarkibi va turlari: Bu mavzu ekologik huquqbuzarlikning ta'rifini, uning tarkibiy elementlarini (ob'ekt, ob'ektiv tomoni, sub'ekt, sub'ektiv tomoni) va turlarini (ob'ekti bo'yicha, sub'ekti bo'yicha, javobgarlik chorasining turi bo'yicha) ko'rib chiqadi. Shuningdek, taksa javobgarligi kabi alohida javobgarlik shakllari ham tahlil qilinadi.
- Ekologik qonunchilik talablarini buzganlik uchun intizomiy javobgarlik: Mazkur mavzu intizomiy javobgarlikning tushunchasi, qo'llaniladigan asoslari, javobgarlik choralari va uni qo'llash tartibini yoritadi. Intizomiy javobgarlik, ekologik qonunchilik talablarini buzgan xodimlarga nisbatan qo'llaniladigan engil javobgarlik turi sifatida tavsiflanadi.
- Ekologik qonunchilikni buzganlik uchun ma'muriy javobgarlik: Ushbu mavzu ma'muriy javobgarlikning mohiyatini, uning ekologik huquqbuzarliklar uchun qo'llanilish asoslarini, ma'muriy jazo choralarini va ularni qo'llash tartibini ochib beradi. Ma'muriy javobgarlik, ekologik huquqbuzarliklar uchun jinoiy javobgarlikka nisbatan yengilroq javobgarlik turi hisoblanadi.
- Ekologik qonunchilikni buzganlik uchun jinoiy javobgarlik: Bu mavzu ekologik jinoiyatlarning ta'rifini, turlarini, tarkibini va jinoiy jazolarni ko'rib chiqadi. Jinoiy javobgarlik, ekologik huquqbuzarliklar uchun eng og'ir javobgarlik turi sifatida tavsiflanadi.
- Ekologik qonunchilikni buzish oqibatida yetkazilgan zarar uchun fuqarolik-huquqiy javobgarlik: Ushbu mavzu fuqarolik-huquqiy javobgarlikning tushunchasini, uning ekologik sohadagi o'ziga xosliklarini, mulkiy va ekologik zararni, ularni qoplash tartibini ochib beradi. Fuqarolik-huquqiy javobgarlik, ekologik huquqbuzarliklar natijasida yetkazilgan zararni qoplashning asosiy vositasidir.
- Tabiiy resurslardan foydalanish va muhofaza qilish sohasida kelib chiqadigan nizolarni hal etish: Ushbu mavzu tabiiy resurslardan foydalanish va muhofaza qilish sohasida kelib chiqadigan nizolarni, ularni hal etish usullarini, sudga murojaat qilish tartibini va sud amaliyotini yoritadi.