Дастурлаш бўйича лаборатория ишлари вариантлари
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tavsiya etilgan "Informatika va informatsion texnologiyalar" fanidan laboratoriya ishlari to'plamidir. To'plam Toshkent to'qimachilik va yengil sanoat instituti (TTYESI) Informatika kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan bo'lib, barcha yo'nalishdagi bakalavrlar uchun mo'ljallangan. Unda arifmetik ifodalarni algoritmlik tilda yozish, chiziqli va tarmoqlanuvchi algoritmlar tuzish, massiv elementlari ustida amallar bajarish hamda shakl va funksiya grafiklarini chizishga doir masalalar keltirilgan. To'plamda har bir mavzu bo'yicha variantlar berilgan va mustaqil bajarish uchun masalalar ham mavjud.
Asosiy mavzular
- Arifmetik ifodalarni algoritmlik tilda yozish: Ushbu mavzu arifmetik ifodalarni algoritmlik tilda (masalan, C++) qanday ifodalashni o'rgatadi. Murakkab matematik ifodalarni kompyuter tushunadigan shaklga keltirish, operatorlar prioritetini hisobga olish va funksiyalardan foydalanish ko'nikmalari shakllantiriladi.
- Chiziqli algoritmlar va dasturlar tuzish: Bu mavzu chiziqli algoritmlarni loyihalash va ularni dasturiy kodga aylantirishga qaratilgan. Chiziqli algoritmlarda amallar ketma-ket bajariladi va har bir qadam oldingi qadam natijasiga bog'liq bo'lishi mumkin. Mavzu davomida o'zgaruvchilarni e'lon qilish, ma'lumotlarni kiritish/chiqarish va asosiy arifmetik amallarni bajarish kabi tushunchalar o'rganiladi.
- Tarmoqlanuvchi algoritmlar va dasturlar tuzish: Tarmoqlanuvchi algoritmlar shartga qarab turli xil yo'llarni tanlash imkonini beradi. Bu mavzu IF-ELSE va SWITCH kabi shartli operatorlardan foydalanishni o'rgatadi. Tarmoqlanuvchi algoritmlar murakkab muammolarni yechish va dasturiy kodning moslashuvchanligini oshirish uchun muhimdir.
- Massiv elementlari ustida amallar bajarish: Massivlar bir xil turdagi elementlarning ketma-ketligidir. Ushbu mavzu massivlarni e'lon qilish, ularga qiymatlar berish, elementlarni saralash, qidirish va matematik amallar bajarishni o'z ichiga oladi. Massivlar ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash uchun keng qo'llaniladi.
- Shakl va funksiya grafiklarini chizish dasturlarini tuzish: Bu mavzu dasturlash orqali matematik funksiyalarning grafiklarini yaratishni o'rgatadi. Grafik kutubxonalaridan foydalanib, turli xil funksiyalarning (masalan, sinus, kosinus, parabola va boshqalar) grafiklarini chizish, ularni tahlil qilish va vizualizatsiya qilish ko'nikmalari shakllantiriladi.