Eski o’zbek yozuvi

Ushbu kitob "Eski o'zbek yozuvi" fanini o'qitishga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga fors-arab yozuvining kelib chiqishi, rivojlanishi va o'ziga xos xususiyatlarini o'rgatishga qaratilgan. Kitobda eski o'zbek yozuvida qisqa va cho'ziq unlilarning ifodalanishi, satr usti belgilar, shamsiy va qamariy harflar kabi mavzular batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda eski o'zbek yozuvida raqamlarning ifodalanishi va yil hisoblari ham ko'rib chiqilgan. Kitob amaliy mashg'ulotlar va mustaqil ish topshiriqlari bilan boyitilgan bo'lib, talabalarning bilimini mustahkamlashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Fors-arab yozuvining taraqqiyot davrlari: Mavzuda fors-arab yozuvining kelib chiqishi, rivojlanish bosqichlari va o'ziga xos xususiyatlari haqida ma'lumot beriladi. Arablar tomonidan O'rta Osiyoga yoyilishi va mahalliy tillarga ta'siri ko'rib chiqiladi.
Eski o'zbek yozuvining o'ziga xos xususiyatlari: Bu mavzuda eski o'zbek yozuvining arab yozuvidan farqlari, harflarning shakli, so'zlarning yozilishi va o'qilishi kabi masalalar yoritiladi. Bo'g'in ko'chirish qoidalari va tinish belgilarning qo'llanilishi ham ko'rib chiqiladi.
Qisqa va cho'ziq unlilarning ifodalanishi: Ushbu mavzuda eski o'zbek yozuvida qisqa va cho'ziq unlilarning qanday ifodalanishi, diakritik belgilarning roli va ahamiyati tushuntiriladi. Harakatlar (zabar, zir, pish) va ularning talaffuzi haqida ma'lumot beriladi.
Arab satr usti belgilari: Satr usti belgilaridan tashdid, hamza, tanvin va vasla kabi belgilarning ma'nolari, qo'llanilish qoidalari va imlosi o'rganiladi. Ularning so'zlarda qanday o'zgarishlarga olib kelishi ko'rib chiqiladi.
Shamsiy va qamariy harflar: Arab alifbosidagi shamsiy va qamariy harflar, ularning talaffuzi va so'zlarning o'qilishiga ta'siri tahlil qilinadi. Izofa tushunchasi va uning shamsiy-qamariy harflar bilan bog'liqligi ko'rsatiladi.
Eski o'zbek yozuvida raqamlarning ifodalanishi: Eski o'zbek yozuvida arab raqamlari va "poygir" deb atalgan sahifalash usuli tushuntiriladi. Raqamlarning yozilish shakllari, o'nliklar, yuzliklar va mingliklarning ifodalanishi ko'rib chiqiladi.
Yangi va eski yil hisoblari: Milodiy va hijriy yil hisoblari solishtirilib, hijriy-qamariy va hijriy-shamsiy yillarning farqi va o'ziga xosliklari yoritiladi. Qanday qilib hijriy sanani milodiy sanaga aylantirish usullari ko'rsatiladi.
Isloh qilingan eski o'zbek yozuvi: XX asr boshlarida o'zbek yozuvini isloh qilish sabablari, isloh natijasida yozuvga kiritilgan o'zgartirishlar tushuntiriladi. Alifbodan chiqarib tashlangan harflar va o'rniga kiritilgan yangi harflar ko'rib chiqiladi.