Kasb-hunar kollejlarida metallurgiya pechlarida yoqilg’i yonganida ajraladigan issiqlikni hisoblash mavzusini o’qitishda muammoli ta’lim texnalogiyasining qo’llanilishi

Ushbu bitiruv malakaviy ishi metallurgiya pechlarida yoqilg'i yonganida ajraladigan issiqlikni hisoblash mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda kasb-hunar kollejlarida muammoli ta'lim texnologiyalarini qo'llash masalalari ko'rib chiqilgan. Ishda yoqilg'i turlari, yonish usullari, issiqlik hisoblash usullari kabi nazariy masalalar bilan bir qatorda, zamonaviy pedagogik texnologiyalarning mohiyati, mezonlari va o'qitish jarayonida qo'llaniladigan interfaol metodlar tahlil etilgan. Bitiruv malakaviy ishi kasb-hunar kollejlari o'qituvchilari va talabalari uchun foydali qo'llanma bo'lishi mumkin.

Asosiy mavzular

• Yoqilg'ilarning turlari, yonish usullari va ularni metallurgik pechlarda ishlatilishi: Bu mavzuda yoqilg'ilarning tasnifi, ularning tarkibi va xususiyatlari, metallurgik pechlarda qo'llanilishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Tabiiy va sun'iy yoqilg'ilar, qattiq, suyuq va gazsimon yoqilg'ilar haqida ma'lumotlar berilgan.
• O'txonada yoqiladigan yoqilg'ining quyi va yuqori yonish issiqligini hisoblash: Bu mavzuda yoqilg'ining yonish issiqligini aniqlash usullari, ishchi, yonuvchi va quruq massalarga o'tkazish koeffitsientlari, slanets tarkibini hisoblash, turli yoqilg'ilar uchun yonish issiqligi qiymatlarini hisoblash masalalari yoritilgan.
• Yonish mahsulotlarining hajmi va massasini hisoblash: Bu mavzuda havoning hajmi, yoqilg'ini yondirish uchun kerakli havo, kislorod havo ortiqcha berilganligi uchun qoldi, yoqilg'ining yonish mahsulotlarida N2, CO2, H2O, O2 gazlari qoladi. Yoqilg'ining to'liq yonishi uchun havoni keragidan ortiq berish kerak, Haqiqiy havo miqdorining nazariy havo miqdoriga nisbati havoning ortiqchalik koeffitsienti deyiladi.
• Qattiq yoqilg'ining to'liq yonishida ajraladigan ikki va uch atomli gazlar hajmini hisoblash: Bu mavzuda o'txona qurilmasida qattiq yoqilg'i to'liq yonganda ajratiladigan quruq gazlar, suv bug'lari, ikki va uch atomli gazlar hajmini hisoblash.
• O'txonada ajralgan foydali issiqlikni hisoblash orqali yonishning nazariy temperaturasini aniqlash: Bu mavzuda yoqilg'i ishchi massasining tarkibi C=50,6%,H=3,7%, S = 4%, N=1,1%, O=8%, A=19,6%, W=13% bo'lgan toshko'mir uchun (1.2.11) formuladan foydalanib hisoblaymiz
• Zamonaviy pedagogik texnalogiyaning mazmun va mohiyati: Bu mavzuda Pedagogik texnalogiya tushunchasi rivojlanishini tadqiq etgan rossiyalik olim V. I. Bogolyubovning e'tirof etishicha, pedagogik texnalogiya tushunchasini mazmunining o'zgarishi taxminan to'rt davrni o'z ichiga qamrab oladi. Birinchi davr (50 - yillarning boshi va o'rtalari) ta'lim muassasalarida axborotni taqdim etishning texnik vositalari - tovushni yozib olish va qayta eshittirish, tasvirlarni aks ettirish vositalari, boshqacha aytganda, audiovizual vositalar ning paydo bo'lishi bilan xarakterlanadi.
• Pedagogik texnalogiyaning ilmiy asoslari: Bu mavzuda Har qanday umumpedagogik ta'lim texnalogiyasi falsafiy asosga ega. Biroq o'qitish metodi va vositalrida falsafiy asosni topish qiyin. Gohida g'oya nuqtai nazaridan bir – biriga zid bo'lgan texnalgiyalarda ham bir xil metodlar qo'llanilishi mumkin. Shuning uchun ham texnalogiyaning o'zi o'zgaruvchan bo'lib, u yoki boshqa falsafiy asosga moslashishi mumkin.
• Texnalogiya mezonlari: Bu mavzuda Pedagogik texnalogiya quyidagi talablarga javob berishi lozim: -o'quv – tarbiya jarayonda o'quv – texnik vositalari obekt va usullaridan maqsadli foydalanish. -Pedagogik jarayonda muloqot tizimini to'g'ri tashkil etish va pedagogik ma'lumotlarni taqdim etish;
• Pedagogik texnalogiyaning o'qitish jarayonida qo'llaniladigan interfaol metodlar: Bu mavzuda didaktik jarayon bosqichlarini muayyan ketma-ketlikda qurish o'quvchi va talabalarning bilish faoliyatini mavzu bo'yicha belgilangan maqsadlarga mos holda tanlangan o'qitish metodlari yordamida tashkil qilish demakdir.
• Muammoli o'qitishning muhim jihatlari: Bu mavzuda Oliy ta'lim tizimi oldiga qo'yilayotgan asosiy talablar mazmuni mutaxassis tayyorgarligi maqsadlariga borib taqaladi. Bizga jamiyatimiz ravnaqini ta'minlaydigan, har tomonlama raqobatbardosh kadrlar kerak.
• Ma'ruza mashg'ulotining ta'lim texnalogiyasi: Bu mavzuda Talabalarga yoqilg'i turlari, yonish usullari va ularni metallurgik pechlarida ishlatilishi haqida tushunchalar berish, o'txonada yoqiladigan yoqilg'ining quyi va yuqori yonish issiqligini yonish maxsulotlarining hajmi va massasini, qattiq yoqilg'ining to'liq yonishida ajraladigan ikki va uch atomli gazlar hajmini hamda o'txonada ajralgan foydali issiqlikni hisoblash yo'llarini ko'rsatishdan iborat.