Зоогеография
Ushbu kitob zoogeografiya faniga bag'ishlangan bo'lib, unda hayvonlarning biosferadagi geografik taqsimlanish qonuniyatlari, zoogeografik rayonlashtirish, hududlarning faunasi, shuningdek, antropogen omillarning hayvonot dunyosiga ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob turli zoogeografik oblastlar, jumladan, Efiopiya, Avstraliya, Neotropik, Голарктика, Hind-Malay va Madagaskar oblastlarining xususiyatlarini o'rganadi. Unda, har bir mintaqaning hayvonot dunyosi, uning o'ziga xos ekologik sharoitlari va antropogen ta'sirlar haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Zoogeografiya fani va uning ahamiyati: Zoogeografiya biologiya va geografiya fanlari tizimida o'ziga xos o'ringa ega fan sifatida ta'riflanadi. Fanning ahamiyati oliy ta'lim tizimida, bakalavr va magistrlarni tayyorlashda alohida ta'kidlanadi. Zoogeografiyaning boy dalillari, qonuniyatlari muhim manba xizmatini o'taydi.
- Quruqlikning zoogeografik rayonlashtirilishi: Yer yuzining turli hududlari (zoogeografik oblastlar) hayvonot olamini evolyutsion kelib chiqishi, shakllanishi, faunistik tarkibi va o'zaro o'xshashlik va farqlarni chuqur o'rganishdan iborat. Mazkur хусусиятlarni aniqlovchi qonuniyatlarni aniqlash esa zoogeografik oldidagi nazariy va amaliy masalalarni hal etishda muhimdir.
- Avstraliya zoogeografik oblasti: Avstraliya zoogeografik oblasti Avstraliya, Tasmaniya, Timor, Yangi Gvineya va boshqa orollarni o'z ichiga oladi. Avstraliya faunasi o'ziga xosligi, kam uchraydiganligi va endemizm darajasining yuqoriligi bilan ajralib turadi.
- Neotropik zoogeografik oblasti: Neotropik oblasti butun Janubiy Amerika, Markaziy Amerikaning katta qismini va bir qator orollarni o'z ichiga oladi. Bu oblastning faunasi o'ziga xosligi, endemik turlarning ko'pligi va taksonomik xilma-xilligi bilan ajralib turadi.
- Efiopiya zoogeografik oblasti: Efiopiya oblasti Afrika materigining katta qismini egallaydi. Bu oblastning faunasi boyligi, xilma-xilligi va o'ziga xosligi bilan ajralib turadi. Ayniqsa, uning tropik o'rmonli hududlari faunasi juda boy.
- Мадагаскар zoogeografik oblasti: Madagaskar oroli o'zining geologik tuzilishi va ekologik sharoitlari bilan boshqa mintaqalardan ajralib turadi. Bu holat Madagaskar faunasining o'ziga xos bo'lishiga olib kelgan. Madagaskarda uchraydigan ko'plab hayvonlar turi boshqa joyda topilmaydi.
- Hind-Malay zoogeografik oblasti: Hind-Malay zoogeografik oblasti Osiyo va Avstraliya materiklari orasida joylashgan ko'plab orol va yarim orollarni o'z ichiga oladi. Ushbu mintaqa biologik xilma-xilligi bilan mashhur bo'lib, ko'plab endemik turli organizmlar yashash joyidir.
- Голарктика zoogeografik oblasti: Goларктика –Yer sharining shimoliy qismida joylashgan eng katta zoogeografik mintaqadir. Evrosiyo va Shimoliy Amerikani qamrab oladi. Ushbu mintaqada sovuq iqlim sharoiti hukm suradi.
- Antropogen omillarning hayvonot dunyosiga ta'siri: Antropogen omillar, jumladan, yashash joylarining yo'q qilinishi, ifloslanishi va iqlim o'zgarishi hayvonot dunyosiga katta ta'sir ko'rsatadi. Kitobda antropogen omillarning turli zoogeografik oblastlardagi faunaga ta'siri ko'rib chiqilgan.