Umumiy yer bilimi

Ushbu kitob tabiatshunoslik va geografiya fanlarining asosiy tushunchalarini, Yerning geologik tuzilishini, atmosfera va gidrosfera hodisalarini, shuningdek, insonning geografik muhitga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Unda Yerning geologik tarixi, iqlim zonalari, landshaftlar va biosfera kabi mavzularga keng o'rin berilgan.

Asosiy mavzular

  • Umumiy yer bilimi: Yerning shakli, kattaligi, harakatlari, ichki tuzilishi, yoshi va tarkibi haqidagi asosiy ma'lumotlar. Geografiya fanining mazmuni va rivojlanishi.
  • Koinot va Quyosh tizimi: Koinotning tuzilishi, Metagalaktika va Galaktika, Quyoshning xususiyatlari, Quyosh tizimi planetalari va ularning xususiyatlari, Yerning Quyosh tizimidagi o'rni.
  • Yer sayyorasining xususiyatlari: Yerning harakatlari va ularning ahamiyati, ichki tuzilishi va xossalari, yoshi, geoxronologik jadval, Yer po'sti va sferalari.
  • Yer yuzasi relefi: Quruqlikdagi asosiy relef shakllari, ularning hosil bo'lishiga ta'sir etuvchi omillar, tog' jinslari va minerallar, materiklar va orollar relefi.
  • Endogen va ekzogen jarayonlar: Tektonik harakatlar, vulkanlar va zilzilalar, nurash, endogen va ekzogen jarayonlarning bog'liqligi.
  • Atmosfera: Atmosferaning tuzilishi, tarkibi, radiatsiyasi, Yerda fasllar almashinuvi, atmosfera harakatlari.
  • Gidrosfera: Gidrosferaning tarkibi, Dunyo okeani qismlari, suvning tabiatdagi ahamiyati, Dunyo okeanining geografik qobiqdagi o'rni va ta'siri.
  • Biosfera: Biosferaning tarkibi, Yer yuzidagi organizmlar hayoti, jonli va jonsiz tabiatning o'zaro ta'siri, biosfera haqida ta'limot.
  • Odam va geografik muhit: Yer yuzi aholisi, odamning paydo bo'lishi haqidagi qarashlar, kishilik jamiyatining rivojlanishida geografik muhitning roli, inson yaratgan tabiat.