Materialshunоslik

Ushbu kitob materialshunoslik va metallshunoslik faniga bag'ishlangan bo'lib, unda metallar va qotishmalarning tuzilishi, xossalari, termik ishlov berish usullari, kimyoviy-termik ishlash jarayonlari, metallmas materiallar va ularning xususiyatlari batafsil yoritilgan. Kitob laboratoriya ishlari uchun qo'llanma sifatida mo'ljallangan bo'lib, talabalarga metallar va qotishmalarni o'rganishda amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Metall va qotishmalarning makroskopik usulda tekshirish: Ushbu mavzuda metall va qotishmalarning singan yuzasi va tuzilishidagi nuqsonlarni qurollanmagan ko'z bilan yoki lupa yordamida tekshirish usullari ko'rib chiqiladi. Bauman usuli yordamida payvandlash sifatini aniqlash usuli yoritilgan.
Metallarni va qotishmalarni kristallanishini o'rganish: Suyuq fazadan kristallanish protsessi, kristallanish markazlari, donachalar hosil bo'lishi, o'sish tezligi va kristallanishga ta'sir etuvchi omillar tahlil qilinadi.
Metallarning qattiqligini Brinell usuli bilan aniqlash: Metallarning qattiqligini aniqlash usullari, Brinell usulining mohiyati, sinash shartlari va natijalarni hisoblash tartibi bayon etilgan.
Metallarning qattiqligini Rokvell usuli bilan aniqlash: Rokvell usulining mohiyati, shkalalar, sinash shartlari, natijalarni aniqlash va Brinell usulidan farqi ko'rsatilgan.
Metallarning qattiqligini Vikkers usuli bilan aniqlash: Vikkers usulining afzalliklari, uskunalar, sinash shartlari va natijalarni baholash usuli keltirilgan.
Fe+Fe3C holat diagrammasini o'rganish: Temir-uglerod holat diagrammasining tuzilishi, fazalar, strukturaviy tarkibiy qismlar va diagrammadan foydalanish usullari tushuntirilgan.
Mikroshlif tayyorlash va uning ishlatilishini o'rganish: Mikroshlif tayyorlash texnikasi, tekshirish usullari, elektron mikroskopiya, rengenografiya va radiografiya usullari haqida ma'lumot berilgan.
Po'latning mikrstrukturasini o'rganish: Uglerodli po'latlarning klassifikatsiyasi, markalanishi, tarkibi va qo'llanish sohalari yoritilgan.
Chuyanlarning mikrostrukturasini o'rganish: Chuyanlarning klassifikatsiyasi, turlari, tarkibi, markalanishi va qo'llanish sohalari batafsil ko'rsatilgan.
Metall va metall qotishmalarni termik ishlash: Termik ishlash usullari (yumshatish, normallash, toblash, bo'shatish), ularning mohiyati va ta'siri, parametrlarini tanlash qoidalari tushuntirilgan.
Konstruktsion yuqori sifatli po'latni toblash bilan tanishish: Termik ishlash jarayonida sovitish tezligining ta'siri, martensit strukturasi, toblanuvchanlik va bo'shatish haroratini tanlash usullari bayon qilingan.
Metall va metall qotishmalarni kimyoviy-termik ishlash: Kimyoviy-termik ishlash usullari (tsementatsiyalash, azotlash, sianlash), ularning mohiyati, parametrlarini tanlash qoidalari keltirilgan.
Metallmas konstruktsion materiallar: Polimerlar, shisha, rezina va yog'och materiallarning tuzilishi, xossalari va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.