Bet aktiv zatlardın’ kolloid-ximiyalıq qa’siyetlerinin’ o’zgesheliklerin u’yreniw
Ushbu kitob Oʻzbekistonda bet-aktiv moddalar (BAM) kimyosi, kolloidlar va ularning amaliyotdagi ahamiyatiga bag'ishlangan. Unda BAMning xossalari, sintezi, analiz metodlari va ularning metallarning koagulyatsiyasi, adsorbtsiya kabi jarayonlardagi roli ko'rib chiqilgan. Bundan tashqari, kitobda BAMning dispers sistemalardagi, sanoatdagi va atrof-muhitni muhofaza qilishdagi qo'llanilishi ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Bet-aktiv moddalarning xossalari va sintezi: BAMning tuzilishi, sirt faolligi, eruvchanligi, yuvish xususiyati va sintez qilish usullari batafsil tushuntirilgan. Kation va anion aktiv BAMlar, ularning farqlari va qo'llanilish sohalari ko'rsatilgan.
- Kolloid sistemalardagi betlik hodisalar: Dispers sistemalar, ularning turlari, barqarorligi, koagulyatsiya va adsorbtsiya kabi jarayonlar nazariy asoslari bilan izohlangan. Shuningdek, misellyar hosil bo'lish va solyubilizatsiya hodisalari ham ko'rib chiqilgan.
- Metallarning koagulyatsiyasi va adsorbtsiyasi: BAM ta'sirida metall ionlarining koagulyatsiyasi va adsorbtsiya jarayonlari eksperimental ravishda o'rganilgan. Turli BAMlar (kation va anion aktiv) va metall sulfatlar (rux, mis, qo'rg'oshin, kadmiy) ishlatilib, ularning ta'siri tahlil qilingan.
- Adsorbtsiya qubi'li'si'n u'yreniw: BAZning tuproq eritmasidan adsorbtsiyalanishi, uning fizik-kimyoviy xususiyatlarga ta'siri, adsorbtsiya quvvati hamda ushbu sohadagi tadqiqotlar natijalari keltirilgan.
- BAMning amaliyotdagi qo'llanilishi: BAMning sanoat, kosmetika, qishloq xo'jaligi, atrof-muhitni muhofaza qilish kabi sohalardagi qo'llanilishi misollar bilan tushuntirilgan.