Кичик ёшдаги ўқувчиларни ахлоқий тарбиялашда халқ оғзаки ижоди намуналаридан фойдаланиш
Ushbu kitob, Oʻzbekiston umumiy ta’lim maktablarining boshlangʻich sinf oʻquvchilarini axloqiy tarbiyalashda xalq ogʻzaki ijodining rolini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda xalq pedagogikasi xazinalaridan foydalanishning ahamiyati, dars jarayonida va sinfdan tashqari mashgʻulotlarda ogʻzaki ijod namunalarini qoʻllash metodlari tahlil qilinadi. Kitobda oʻquvchilarni ma’naviy-axloqiy kamolotga yetkazishda yordam beradigan maqollar, ertaklar, topishmoqlar va boshqa folklor janrlarining ta’siri koʻrsatilgan. Shuningdek, dars jarayonida interfaol metodlar va zamonaviy vositalardan foydalanish masalalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Xalq ogʻzaki ijodining tarbiyaviy ahamiyati: Xalq ogʻzaki ijodi yosh avlodni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalashda, ularda axloqiy fazilatlarni shakllantirishda muhim rol oʻynaydi. Ertaklar, maqollar, topishmoqlar kabi janrlar orqali bolalar yaxshilik va yomonlik, adolat va haqsizlik haqida tushunchalarga ega boʻladilar.
- Boshlangʻich sinflarda xalq ogʻzaki ijodidan foydalanish metodlari: Dars jarayonida interfaol metodlar (savol-javob, blits-soʻrov, muammoli vaziyat, zig-zag va h.k.) orqali xalq ogʻzaki ijodi namunalarini oʻrganish oʻquvchilarning faolligini oshiradi va materialni chuqurroq oʻzlashtirishga yordam beradi. Zamonaviy vositalar (kompyuter, proyektor, audio va video materiallar) darsni yanada qiziqarli va samarali qiladi.
- Sinfdan tashqari tadbirlarda xalq ogʻzaki ijodidan foydalanish: Maktabda ertak kechalari, qoʻshiq va topishmoqlar bellashuvlari, dostonchi va shoirlar bilan uchrashuvlar tashkil etish oʻquvchilarning ma’naviy dunyoqarashini boyitadi va ularni ijodkorlikka undaydi. Oilada ham xalq an’analariga rioya qilish va ogʻzaki ijod namunalaridan foydalanish bolaning tarbiyasiga ijobiy ta’sir koʻrsatadi.
- Axloqiy tarbiyaning mohiyati: Axloq insonlarga ularning manaviy qiyofalariga xos bo`lgan fazilatlar majmuasi bo'lib, axloq kishilarning bir-biriga, oilaga, jamiyatga bo`lgan munosabatlaridan namoyon bo`ladigan xatti-harakatlari, xulq-atvori, odoblari majmuidir