Немис тили лексикология, фразеология

Ushbu kitob, "Nemis tili leksikologiyasi, leksikografiyasi, frazeologiyasi va frazeografiyasi" deb nomlanadi va O'zbekistondagi chet tillarni o'qitishning nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi. Muallif, professor Umarxo'jayev Muxtor Eshonxo'jayevich, o'zining ko'p yillik tajribasiga asoslanib, nemis tilining leksik sathini, ya'ni so'z boyligini, uning tarixiy rivojlanishini, lug'at tarkibini, so'z yasalishini, semantik o'zgarishlarini, shuningdek, frazeologiyani, ya'ni turli xil fikrlash uslublarini, leksikografiyani, ya'ni lug'atlar tuzish nazariyasini va frazeografiyani, ya'ni frazeologik birliklarni tasniflash va tadqiq qilish usullarini o'rganadi. Kitobda nemis tilshunosligidagi muhim nazariy va amaliy masalalar, jumladan, so'zning tabiati, lug'at boyligining rivojlanish qonuniyatlari, frazeologik birliklarning xususiyatlari, ularning tasnifi va o'zaro munosabatlari, shuningdek, lug'atshunoslikning nazariy va amaliy jihatlari batafsil yoritilgan. Kitob O'zbekistondagi chet tillarni o'qitish tizimidagi dolzarb muammolarni hal qilishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Nemis tili leksikologiyasi: Kitobda nemis tilining leksik sathini, so'z boyligini, uning tarixiy rivojlanishini, lug'at tarkibini, so'z yasalishini, semantik o'zgarishlarini o'rganishga bag'ishlangan qism mavjud. Bu qismda "so'z" tushunchasi, uning ma'nosi, shakli, leksik sistemadagi o'rni, so'z ma'nolarining turlari, so'z yasalishi usullari, omonimlar, sinonimlar, polisemiyalar, antonimlar kabi keng qamrovli masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ushbu qismda "so'z maydoni" nazariyasi, "so'zning lug'aviy tuzilishi",
  • Nemis tili leksikografiyasi: Ushbu qismda lug'atshunoslikning nazariy va amaliy jihatlari, lug'atlarning turlari, ularni tuzishning asosiy tamoyillari va usullari haqida so'z yuritiladi. Lug'atlarning klassifikatsiyasi, ularning tuzilishi, ma'lumotlarni tasniflash va izohlash usullari batafsil ko'rib chiqiladi. Zamonaviy leksikografiya va uning taraqqiyoti, xususan, nemis tilshunosligidagi lug'atchilik an'analari ham yoritilgan.
  • Nemis tili frazeologiyasi: Kitobning bu qismi nemis tilining frazeologiyasiga, ya'ni turli xil barqaror birikmalar, idiomatik iboralar, maqlollar va hikmatli so'zlarning nazariy va amaliy jihatlariga bag'ishlangan. Frazeologik birliklarning semantik, struktur va funksional xususiyatlari, ularning tasnifi, frazeologik sinonimlar, antonimlar, polisemiyalar va omonimlar hamda ularning o'zaro munosabatlari batafsil o'rganiladi. Shuningdek, frazeologiyaning rivojlanish bosqichlari va jahon leksikografiyasidagi o'rni ham yoritilgan.
  • Nemis tili frazeografiyasi: Bu qism frazeografiya, ya'ni frazeologik birliklarni lug'at holiga keltirish, ularni tasniflash va tadqiq qilishning nazariy va amaliy masalalariga bag'ishlangan. Frazeografik lug'atlarning turlari, ularni tuzish tamoyillari va usullari batafsil ko'rib chiqiladi. Turli tillarda frazeografiya rivojlanishining tarixiy bosqichlari va zamonaviy yo'nalishlari haqida ham ma'lumot berilgan.