O'zbekiston tarixi

Ushbu kitob O'zbekiston tarixini qadim zamonlardan 2011-yilgacha bo'lgan davrni qamrab oladi. Unda davlatchilikning shakllanishi, iqtisodiy va madaniy rivojlanish, siyosiy o'zgarishlar va O'zbekistonning jahon hamjamiyatidagi o'rni kabi muhim mavzular ko'rib chiqiladi. Kitob O'zbekistonning mustaqillik davri va uning asosiy yo'nalishlariga alohida e'tibor qaratadi.

Asosiy mavzular

O'zbekiston tarixi fanining predmeti, nazariy-metodologik asoslari va uni o'rganishning ahamiyati: Ushbu mavzuda O'zbekiston tarixining predmeti, dolzarb muammolari, manbalari va uni o'rganishning nazariy-metodologik asoslari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, komil insonni tarbiyalashda tarixning roli tahlil etiladi.
Markaziy Osiyo insoniyat tsivilizatsiyasining qadimgi o'choqlaridan biri: Ushbu mavzuda Markaziy Osiyo hududida insoniyat tsivilizatsiyasining shakllanishi, ibtidoiy jamoa tuzumi, bronza davri yutuqlari va qadimgi manzilgohlar o'rganiladi.
O'zbek davlatchiligining shakllanishi va dastlabki taraqqiyot bosqichlari: Ushbu mavzuda Markaziy Osiyo hududidagi qadimgi davlatlar, Kushon podsholigi, Turk xoqonligi, Xorazmshohlar davlati va ularning siyosiy-ijtimoiy tuzumi yoritiladi.
O'zbek xalqining etnik shakllanishi: Ushbu mavzuda urug', qabila, elat, xalq va millat tushunchalari, Markaziy Osiyoda yuz bergan siyosiy va etnik vaziyat, o'zbek xalqining kelib chiqishi (etnogenezi) bosqichlari va shakllanish jarayonlari ko'rib chiqiladi.
O'rta Osiyo xalqlari hayotida yuz bergan uyg'onish (renessans) davri, ajdodlarimizning jahon tsivilizatsiyasiga qo'shgan hissasi: Ushbu mavzuda Markaziy Osiyoda uyg'onish davrining paydo bo'lish sharoitlari, o'lkamizda fan, madaniyat, adabiyotning taraqqiyoti va uning insaniyat tsivilizatsiyasida tutgan o'rni, Movaraunnaxr va Xurosonda moddiy va ma'naviy taraqqiyotning tiklanishi va yangi bosqichga ko'tarilishi kabi masalalar yoritiladi.
Amir Temur va temuriylar davrida o'zbek davlatchiligi: Ushbu mavzuda XIV asr o'rtalari va ikkinchi yarmida Movarounnaxrdagi vaziyat, Amir Temurning markazlashgan davlat tuzishi, uning ichki va tashqi siyosati, Temur tuzuklari va uning ahamiyati, Movarounnaxr va Xuroson temuriylar davrida ko'rib chiqiladi.
Turkistonning xonliklarga bo'linib ketishi, uning sabablari va oqibatlari: Ushbu mavzuda XV asrning ikkinchi yarmi va XVI asr boshlarida Movaraunnaxrdagi ijtimoiy-siyosiy ahvol, Shayboniylar sulolasi hukmronligining o'rnatilishi, Turkistonning uch xonlikka bo'linib ketishi, Buxoro amirligi, Xiva va Qo'qon xonliklarining ijtimoiy-siyosiy ahvoli yoritiladi.
Chor Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachilik siyosati va unga qarshi xalq milliy ozodlik kurashlari. Jadidchilik: Ushbu mavzuda Chor Rossiyasining O'rta Osiyoni bosib olishi va uni boshqarishning mustamlaka tizimi, chorizmning Turkistonda iqtisodiy hukmronlikni amalga oshirish sohasidagi siyosati, madaniy va ma'rifiy sohadagi siyosati, milliy-ozodlik harakatining boshlanishi va uning bosqichlari, jadidchilik harakati ko'rib chiqiladi.
Turkistonda mustabid sovet hokimiyatining o'rnatilishi. Istiqlolchilik harakati: Ushbu mavzuda Rossiyadagi 1917 yil fevral inqilobidan so'ng Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat, Turkistonda mustabid Sovet hokimiyatining o'rnatilishi va uning shovinistlik siyosati, istiqlolchilik harakati, uning mohiyati va tarixiy ahamiyati yoritiladi.
Sovetlar davrida O'zbekistonning iqtisodiy va ma'naviy qaramligi hamda uning oqibatlari: Ushbu mavzuda 20-30 yillarda O'zbekistonning iqtisodi va uning Markazga qaramligi, 1945-80 yillarda O'zbekistonning iqtisodieti, madaniyatni rivojlantirish sohasidagi yutuqlar va nuqsonlar ko'rib chiqiladi.
Sovetlar imperiyasining tanazzulga yuz tutishi va O'zbekiston: Ushbu mavzuda sobiq SSSRda ma'muriy buyruqbozlik boshqarish tuzimining shakllanishi, 20-30 yillarda Sovet tuzimining O'zbekiston va Qoraqalpog'istonda yuritgan qatag'onlik siyosati, 1930-50 yillarda ziyolilarning ta'qib qilinishi, 80-yillarda qatag'onlikning yana kuchayshi va uning oqibatlari yoritiladi.
O'zbekistonda davlat mustaqilligining qo'lga kiritilishi va uning jahonshumul tarixiy ahamiyati: Ushbu mavzuda O'zbekistonning davlat mustaqilligini qo'lga kiritish tomon o'ul tutishi, mustaqillikning e'lon qilinishi va uning tarixiy ahamiyati, davlat ramzlari va Konstitutsiyasining qabul qilinishi, mustaqillik yillarida O'zbekistionda totalitar tuzumdan huquqiy, demokratik davlatga o'tish bo'yicha amalga oshirilgan tadbirlar, fuqarolik jamiyatining shakllanishi, ko'p partiyaviylik tizimining shakllanishi, milliy siyosatning mohiyati ko'rib chiqiladi.
O'zbekiston va jahon hamjamiyati: Ushbu mavzuda XX asr oxirida xalqaro vaziyat, O'zbekistonning geografik-siyosiy imkoniyatlari, mustaqillik davrida tashqi siyosat asoslarining ishlab chiqilishi va uning asosiy tamoyillari, O'zbekistonning jahon mamlakatlari bilan hamkorligi, Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi, Qoraqalpog'iston Respublikasining halqaro munosabatlari yoritiladi.