Mаdаniyatshunоslik

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Qarshi Davlat Universiteti talabalari uchun mo'ljallangan madaniyatshunoslik fanidan ma'ruzalar matnidir. Kitob madaniyatshunoslik fanining predmeti, madaniyatning mohiyati, uning rivojlanish qonuniyatlari, jahon madaniyati va milliy madaniyatning o'zaro aloqalari kabi masalalarni yoritadi.

Asosiy mavzular

Madaniyatshunoslik fanining predmeti. Madaniyat tushunchasi talqini: Bu mavzu madaniyatshunoslik fanining asosiy tushunchalari, madaniyatning ta'rifi, tuzilishi, vazifalari, madaniyatning rivojlanish qonuniyatlari, madaniyat va sivilizatsiya o'rtasidagi munosabat kabi masalalarni o'rganadi. Madaniyatning insoniyat hayotidagi o'rni va ahamiyati ochib beriladi.
Madaniyat rivojlanishining umumiy qonuniyatlari: Bu mavzu madaniyatning moddiy va ma'naviy turlari, ularning o'zaro aloqadorligi, madaniyatning shaxs va jamiyat hayotidagi ahamiyati, madaniyat boyliklari va qadriyatlari kabi masalalarni yoritadi. Madaniyatning turli funksiyalari, uning jamiyatdagi o'rni va roli tahlil qilinadi.
Madaniy va ma'rifiy meros: Bu mavzu madaniy meros tushunchasi, uning mohiyati, ahamiyati, turlari, madaniy merosni saqlash va targ'ib qilish masalalari haqida ma'lumot beradi. O'zbekiston madaniy merosining jahon madaniyatidagi o'rni ochib beriladi.
Arxaik (ibtidoiy) madaniyat: Bu mavzu insoniyat madaniyatining ilk bosqichi bo'lgan arxaik madaniyat, uning xususiyatlari, shakllari, namunalari, ibtidoiy odamning dunyoqarashi, e'tiqodlari, san'ati, arxaik madaniyatning keyingi madaniy rivojlanishga ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
Sharq uyg'onish davrining o'ziga xos xususiyatlari: Bu mavzu Sharq madaniyatining shakllanish shartlari, Qadimgi Sharqning dunyoqarashi va tafakkurining o'ziga xosligi, Qadimgi Sharqdagi yirik madaniyatlar (Misr, Mesopotamiya, Xindiston, Xitoy) o'ziga xos qiyofasi kabi masalalarni o'rganadi. Madaniyatshunoslikda aynan Sharq madaniyatining o'rganilishi.
Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi madaniyati: Bu mavzu Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi madaniyati, uning o'ziga xos xususiyatlari, shakllanish bosqichlari, Markaziy Osiyo xududidagi ilk davlatlar madaniyati, Yunon-Baqtriya madaniyati miqiyosida sharq elinistik madaniyati kabi masalalarni o'rganadi.
O'rta asrlarda Markaziy Osiyo madaniyati: Bu mavzu O'rta asrlarda musulmon sharq madniyatining o'ziga xos xususiyatlari, Markaziy Osiyoda o'rta asr davlatlari va ularning madaniyati, me'morchilik va san'at turlari, ilm fan va diniy-ahloqiy dinning shakllanishi kabi masalalarni o'rganadi.
Temur va Temuriylar davri madaniyati: Bu mavzu Temur va Temuriylar davlatining ijtimoiy-iqtisodiy madaniyo maishiy taraqqiyoti, me'morchilik tasviriy san'at va amaliy san'at, ilm fan va adabiyot, san'at falsafa din kabi masalalarni o'rganadi.
XVII-XX asrlar O'zbekiston madaniy taraqqiyoti: Bu mavzu Markaziy Osiyoda mustaqil xonliklarning vujudga kelishi va madaniyatining ahvoli, mustaqil xonliklar va amirlikning o'zaro madaniy ta'siri va aloqalari, Markaziy Osiyo madaniyatiga rus va dunyo madaniyatining ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
Milliy istiqlol g'oyasi va O'zbekistonda madaniy taraqqiyoti: Bu mavzu Ma`rifiy-ma`naviy isloxatlar-jamiyat taraqqiyotining ustivor yo`nalishi sifatida, Ta`lim rivojining o`ziga xos xususiyatlari, Hozirgi bosqichda madaniy hayot kabi masalalarni o'rganadi.