Ingliz tili darslarida qo’llaniladigan interfaol usullar

Ushbu uslubiy qo'llanma ingliz tili o'qituvchilari va talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, o'qitish jarayonini boyitish maqsadida zamonaviy interfaol usullarni taqdim etadi. Unda chet el va O'zbekiston tajribalaridan kelib chiqib, darslarni yanada samarali va qiziqarli o'tkazish bo'yicha turli metodik tavsiyalar berilgan. Qo'llanmada turli o'yinlar, texnikalar va mashqlar orqali o'quvchilarning ingliz tilini o'zlashtirishga bo'lgan qiziqishini oshirish, ularning lug'at boyligini kengaytirish va mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantirishga urg'u berilgan.

Asosiy mavzular

Talabalarni mustaqil fikrlashga o'rgatish: Ushbu bobda "Muammoli vaziyat yechimi" va "Fikrlar bahosi" kabi usullar orqali o'quvchilarni mustaqil fikrlashga va o'z fikrlarini erkin bayon etishga o'rgatish usullari tushuntirilgan.
KVIZ KARTOChKALARI: Bu usulda savollarga javob berish orqali o'quvchilarning eshitish va tinglash qobiliyatini o'stirish, grammatik jihatdan to'g'ri savol berishni o'rganish ko'zda tutilgan. Shuningdek, lug'at boyligini oshirishda ham foydali usul ekanligi ta'kidlangan.
Tezkor javob: Ushbu usul mavzuni o'tib tugatgandan so'ng dars samaradorligini oshirishda yordam beradi. Turli savollarga tezkor javob berish orqali o'quvchilarning bilimini tekshirish va mustahkamlash mumkin.
"Chigil yozdi" ("Warm- up exercises"): O'quvchilarni darsga qiziqtirish maqsadida turli o'yinlar taklif etilgan. Bu o'yinlar sinfni jonlantirish va o'quvchilarning hamkorlikda ishlashini rag'batlantirishga yordam beradi.
Kollaj (collage): Bu usulda mavzu umumlashtirilgan holda chizmalar asosida beriladi. O'quvchilar guruhlarga bo'linib, har bir mamlakat haqida ma'lumot berishadi, bu esa ularning bilish doirasini kengaytiradi.
Pantomima (pantomime): Qiyin mavzularni tushuntirish yoki o'quvchilar charchagan paytda qo'llaniladigan usul. Harakatlar orqali tushuntirish o'quvchilarning tushunishini osonlashtiradi.
Hikoya zanjiri (a chain story): O'quvchilarning og'zaki nutqini o'stirishga yordam beradi. Har bir o'quvchi navbati bilan hikoyaga gap qo'shib, uni davom ettiradi.
Topishmoqlar kaliti (clue): O'quvchilarni jamoada ishlashga o'rgatadi. Bir o'quvchi sinfdan chiqib ketadi, qolganlar esa biror narsani yashiradi va u topishga harakat qiladi.
Tez aytishlar va harfli kartalar (tongue twisters and cards with letters): Tovushlarni tushuntirishda qo'llaniladi. O'quvchilar juftliklarga ajratilib, harflar yozilgan kartochkalar yordamida so'z va gaplar tuzadilar.
Tavakkal qilish (jeopardy): Guruhlar o'rtasida savol-javob o'yini. Har bir guruh mavzuni tanlab, savollarga javob beradi va ball to'playdi.
Telefon (telephone): O'quvchilarning lug'at boyligini oshirishga yordam beradi. Gapni og'zaki ravishda bir o'quvchidan ikkinchisiga etkazish orqali amalga oshiriladi.
Oltin sandiq (The golden trunk): Mashhur kishilarning ibratli fikrlari va maqollarini o'rganishga qaratilgan. O'quvchilar sandiqchaga tashlagan qog'ozlardagi fikrlarni o'qib, tarjima qilib, mazmunini tushunishadi.
Kubik.(cubic): Har tomonlama fikrlash, tafakkur qilish, ko'rsatish va faollikni oshirishga qulay usul. Kubikning har bir yuzida savol bo'lib, tushgan yuzdagi savolga javob beriladi.
“Ko`chma bozor”: O'quvchilar o'z mamlakatlari haqidagi savollarga javob berishadi. Bu usul mamlakatlar haqida bilimlarni kengaytiradi va muloqot ko'nikmalarini rivojlantiradi.
Rolli o`yinlar. (Acting characters): Darsning barcha tiplarida qo'llanilishi mumkin. Hunarga o'rgatish uchun turli kasb egalari bilan suhbatlashish orqali amalga oshiriladi.
"Allomalar yig`ini” (Thinkers meeting): Mashhur shoirlar va yozuvchilarning hayoti va ijodi bilan tanishish orqali yoshlarni komil inson qilib tarbiyalashga yordam beradi.
"Integratsiyalashgan dars usuli": Fanlararo aloqani bilish maqsadida o'tkazilib, o'quvchining umumiy bilimi aniqlanadi. Masalan, geografiya va ingliz tili darslarini integratsiya qilish.
Men kimman? (Who am I?): Mashhur kishi qiyofasidagi kishi o'zi haqida ma'lumot beradi va o'quvchi uning kimligini topadi. Bu o'quvchilarning bilish doirasini kengaytiradi.
Rasmlar so'zlaganda ( "When pictures speak"): O'quvchilarning og'zaki nutqini rivojlantirishda yordam beradi. Mavzuga oid rasmlardan foydalanish orqali o'quvchilar gaplashishadi.
Zanjirli hikoya (Chain-story): O'quvchilarning xotirasini mustahkamlashga qaratilgan. Hikoyani birgalikda davom ettirish orqali amalga oshiriladi.
Muz yorar (Ice Breaking): O'quvchilarni bir-birini tanishtirish va o'zaro muloqotni rivojlantirish uchun ishlatiladi.
"Seminar" (Seminar) usuli: Talabalar mavzu bo'yicha mustaqil tayyorlanib kelib, o'z fikrlarini, bilimlarini namoyish etadilar va axborot almashinadilar.
XOTIRANI MUSTAHKAMLAVCHI O'YIN (Memory game): O'quvchilar bitta gap aytadi, boshqa o'quvchi unga bir so'z yoki gap qo'shib boradi. Bu o'yin lug'at boyligini oshirishga yordam beradi.
So'z bog'liqligi o'yini (Word association): Bir turkumga oid so'zlarni o'rganish va bog'lash orqali lug'at boyligini oshiradi.
Mimika (Miming): Yuqori sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan bo'lib, harakatlar orqali so'zlarni topishga qaratilgan.
Kasbga oid ish qurollari haqidagi o`yin (Guess the tool): O'quvchilar ish qurollarini tasvirlash orqali ularning nomlarini topishadi.
Mantiqni kuchaytirish uchun ishlatiladigan o`yin (Exaggerate): Sifatlarni ishlatgan holda savol-javoblar tashkil etiladi, bu esa o'quvchilarning ijodiy fikrlashini rivojlantiradi.
Gaplarni kengaytirish uchun ishlatiladigan o`yin (Expand the sentences): Gaplarda sifatlarni ishlatish orqali lug'at boyligini oshiradi.
Sinonim so`zlarni ishlatishda qo`llaniladigan o`yin (Using Synonyms): O'quvchilar berilgan so'zning sinonimlarini topishadi, bu esa ularning lug'at boyligini oshiradi.
O`quvchilarning lug`at zahiralarini tekshirishda testlardan foydalanishimiz mumkin: Testlar orqali o'quvchilarning lug'at boyligini aniqlash va rivojlantirish usullari keltirilgan.
INGLIZ TILIDA MAKTUBLAR YOZISH (yozma usullar): Ingliz tilida rasmiy va norasmiy maktublar yozish qoidalari, ularning tuzilishi va elementlari haqida ma'lumot berilgan.