Хўжалик фаолияти таҳлили
Ushbu kitob iqtisodiy tahlil fanining mohiyati, predmeti, vazifalari va uslublarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda korxonalarning xo'jalik faoliyatini tahlil qilish, moliyaviy natijalarni baholash, resurslardan samarali foydalanish imkoniyatlarini aniqlash kabi masalalar yoritilgan. Kitobda, shuningdek, iqtisodiy tahlilning turli uslublari, jumladan, taqqoslash, guruhlash, balansli bog'lanish, iqtisodiy-matematik usullar hamda ularning qo'llanilishi ko'rib chiqilgan. Kitob talabalar, o'qituvchilar va iqtisodiy tahlilga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Iqtisodiy tahlilning mazmuni, predmeti va vazifalari: Ushbu mavzu bozor iqtisodiyoti sharoitida xo'jalik faoliyatini to'g'ri tashkil qilishning ahamiyatini, xo'jalik yurituvchi sub'ektlar oldida turgan vazifalarni va iqtisodiy tahlilning rolini ochib beradi. Shuningdek, mulkchilik shakllaridan qat'iy nazar, xo'jalik faoliyatini to'g'ri tashkil etish, resurslardan samarali foydalanish va raqobatbardosh mahsulot ishlab chiqarish masalalari ko'rib chiqiladi.
- Iqtisodiy tahlilning metodi va usullari: Ushbu mavzu iqtisodiy tahlilning asosiy metodi bo'lgan dialektik yondashuvni, uning tamoyillarini va analitik usullarini o'z ichiga oladi. Taqqoslash, guruhlashtirish, balansli bog'lanish, iqtisodiy-matematik usullar kabi tahlil uslublarining mohiyati va qo'llanilishi batafsil yoritiladi.
- Iqtisodiy tahlilda qo'llaniladigan axborotlar tizimi va unda buxgalteriya balansining o'rni: Ushbu mavzu iqtisodiy tahlil uchun zarur bo'lgan axborot manbalarini, ularning turlarini va axborot tizimini shakllantirish tamoyillarini ko'rib chiqadi. Buxgalteriya balansining axborot manbai sifatidagi roli va ahamiyati alohida ta'kidlanadi.
- Asosiy vositalarni holatini va ulardan foydalanishni tahlili: Ushbu mavzu asosiy vositalarning ahamiyati, tarkibi, holati va samaradorligini tahlil qilishga bag'ishlangan. Asosiy vositalardan foydalanish ko'rsatkichlari, ularning dinamikasi va o'zgarishiga ta'sir etuvchi omillar o'rganiladi.
- Korxonani moddiy resurslar bilan ta'minlanishi tahlili: Ushbu mavzu korxonani moddiy resurslar bilan ta'minlanganlik darajasini, ulardan foydalanish samaradorligini va mahsulot hajmining o'zgarishiga ta'sirini tahlil qilishga qaratilgan. Moddiy resurslar bilan ta'minlanish manbalari va ulardan oqilona foydalanish yo'llari ko'rsatiladi.
- Mehnat resurslari bilan ta'minlanganlik, mehnat unumdorligi va ularni mahsulot xajmiga ta'sirini tahlili: Ushbu mavzu korxonani mehnat resurslari bilan ta'minlanganlik darajasini, ish unumdorligini va ish vaqtidan foydalanishni tahlil qilishga bag'ishlangan. Mehnat unumdorligiga ta'sir etuvchi omillar va mahsulot hajmining o'zgarishi o'rganiladi.
- Sanot mahsuloti ishlab chiqarish tannarxini tahlili: Ushbu mavzu mahsulot tannarxini kamaytirishning ahamiyatini, uning mohiyatini va tahlil vazifalarini yoritadi. Xarajatlarni turkumlash, tannarxga ta'sir etuvchi omillar va tannarxni pasaytirish rezervlari ko'rib chiqiladi.
- Mahsulot ishlab chiqarish xajmining tahlili: Ushbu mavzu mahsulot ishlab chiqarish hajmini tahlil qilish, mahsulot (ish, xizmat)larni sotish va ularning o'zgarishiga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qilishga bag'ishlangan.
- Debitorlik va kreditorlik qarzlarini taxlili: Ushbu mavzu debitorlik va kreditorlik qarzlarini tahlil qilishni, yuzaga kelish sabablarini, balansda aks etishini hamda ularni kamaytirish yollarini o'rganishga bag'ishlangan.
- Korxonaning investitsion faoliyatining taxlili: Ushbu mavzu investitsiya faoliyatini, uning turlarini va korxonaning investitsion siyosatini tahlil qilishga bag'ishlangan. Investitsiyalarning samaradorligini baholash usullari va investitsion qarorlar qabul qilish jarayonlari ko'rib chiqiladi.
- Korxona moliyaviy xolatining taxlili: Ushbu mavzu korxonaning moliyaviy ahvolini tahlil qilishga, likvidlikni baholashga, moliyaviy barqarorlikni aniqlashga va to'lov qobiliyatini baholashga qaratilgan.
- Moliyaviy natijalarni taxlili: Ushbu mavzu moliyaviy natijalarni tahlil qilish, daromad va xarajatlarni o'rganish, rentabellikni baholash va moliyaviy natijalarga ta'sir etuvchi omillarni aniqlashga bag'ishlangan.