O’zbеkistоn tаbiiy gеоgrаfiyasi fаnining mаqsаdi, оb’еkti, prеdmеti, mеtоdlаri vа vаzifаlаri
Ushbu kitob O`zbekistonning tabiiy geografiyasiga bag`ishlangan. Unda respublikaning geologik tuzilishi, rel`efi, iqlimi, ichki suvlari, tuproqlari, o`simlik va hayvonot dunyosi hamda tabiiy boyliklari batafsil yoritilgan. Kitobda, shuningdek, O`zbekistonning tabiiy-geografik rayonlashtirilishi masalalari ham ko`rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- O`zbekistonning geologik tuzilishi: Ushbu mavzuda O`zbekiston hududining geologik tarixi, tektonik tuzilishi va foydali qazilmalari haqida ma`lumotlar berilgan.
- O`zbekistonning rel`efi: Ushbu mavzuda O`zbekiston rel`efining asosiy xususiyatlari, tog` va tekisliklarining joylashuvi hamda ularning farqlari haqida ma`lumotlar berilgan.
- O`zbekistonning iqlimi: Ushbu mavzuda O`zbekiston iqlimining asosiy xususiyatlari, harorat rejimi, yog`inlar miqdori hamda iqlimga ta`sir etuvchi omillar haqida ma`lumotlar berilgan.
- O`zbekistonning ichki suvlari: Ushbu mavzuda O`zbekiston daryolari, ko`llari, suv omborlari va yer osti suvlari haqida ma`lumotlar berilgan. Ularning xalq xo`jaligidagi ahamiyati ham ko`rsatilgan.
- O`zbekistonning tuproqlari: Ushbu mavzuda O`zbekiston tuproq qoplamining tarkibi, tuproq tiplarining tarqalishi hamda ularning xususiyatlari haqida ma`lumotlar berilgan. Tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash tadbirlari ham yoritilgan.
- O`zbekistonning o`simliklari: Ushbu mavzuda O`zbekiston o`simlik dunyosining tarkibi, o`simlik tiplarining tarqalishi hamda ularning xususiyatlari haqida ma`lumotlar berilgan. Noyob va dorivor o`simliklar hamda “Qizil kitob”ga kiritilgan o`simliklar ham ko`rsatilgan.
- O`zbekistonning hayvonlari: Ushbu mavzuda O`zbekiston hayvonot dunyosining tarkibi, hayvon tiplarining tarqalishi hamda ularning xususiyatlari haqida ma`lumotlar berilgan. Kamayib ketayotgan va “Qizil kitob”ga kiritilgan hayvonlar ham ko`rsatilgan.
- O`zbekistonning tabiiy boyliklari: Ushbu mavzuda O`zbekistonning mineral resurslari, suv resurslari, tuproq resurslari, o`simlik resurslari va hayvonot resurslari kabi tabiiy boyliklari haqida ma`lumotlar berilgan. Ulardan oqilona foydalanish va muhofaza qilish masalalari ham ko`rib chiqilgan.
- O`zbekistonning tabiiy-geografik rayonlashtirilishi: Ushbu mavzuda O`zbekiston hududining tabiiy-geografik rayonlarga bo`linishi, ularning asosiy xususiyatlari hamda rayonlashtirishning ahamiyati haqida ma`lumotlar berilgan. Quyi Amudaryo, Qizilqum, Zarafshon, G'arbiy Tyanshan okruglari kabi alohida tabiiy rayonlar ham tavsiflangan.