Фанларнинг фалсафий масалалари
Ushbu o'quv qo'llanma "Fanning falsafiy masalalari" magistratura kursida o'qitiladigan talabalarga mo'ljallangan. Qo'llanma fanning falsafiy asoslari, jamiyat va fanning o'zaro munosabatlari, ilmiy bilishning rivojlanish tendentsiyalari, shuningdek, fanning axloqiy va ekologik mas'uliyati kabi muhim mavzularni qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Fanning falsafiy masalalari: Ushbu mavzu fanning predmeti, vazifalari, ilmiy bilish tizimidagi o'rni va jamiyat taraqqiyotiga ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
- Falsafa va fan, ularning o'zaro munosabati: Ushbu mavzu fanning kelib chiqishi, tuzilishi, metodologiyasi va falsafa bilan o'zaro aloqalari kabi masalalarni tahlil qiladi.
- Falsafiy muammolar tabiati va ularning fanda namoyon bo'lish xususiyatlari: Ushbu mavzu falsafiy muammolarning mohiyati, ularning ilmiy bilishdagi roli va fanning rivojlanishiga ta'siri kabi masalalarni ko'rib chiqadi.
- Markaziy Osiyoda ilmiy bilimlarning shakllanishining falsafiy masalalari (VII-XII, XIV-XV asrlar): Ushbu mavzu Markaziy Osiyoda ilmiy bilimlarning rivojlanishi, olimlarning ilmiy merosi va islomning fanga ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
- Fan falsafasi: Ushbu mavzu fan falsafasining shakllanishi, rivojlanishi, asosiy yo'nalishlari va epistemologik muammolarini tahlil qiladi.
- Tabiatshunoslikning falsafiy masalalari: Tabiatshunoslikning falsafiy masalalari, tabiat va jamiyatning o'zaro munosabatlari, ekologik muammolar va ularning yechimlari kabi masalalarni o'rganadi.
- Texnika falsafasi: Texnika falsafasi, texnikaning mohiyati, rivojlanishi, jamiyatga ta'siri va ilmiy-texnikaviy taraqqiyotning axloqiy masalalari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
- Global muammolar falsafasi (falsafiy-ekologik jihati): Global muammolar, ekologik muammolar, demografik muammolar va ularning insoniyatga ta'siri, shuningdek, ularni hal qilish yo'llari kabi masalalarni ko'rib chiqadi.
- Hozirgi dunyoning globallashuvi falsafiy muammo sifatida: Ushbu mavzu globallashuv jarayonlari, ularning sabablari, ijobiy va salbiy oqibatlari, shuningdek, jamiyat va madaniyatga ta'siri kabi masalalarni o'rganadi.
- Iqtisodiyot falsafasi: Iqtisodiyot falsafasi, iqtisodiy tizimlar, mulkchilik munosabatlari, bozor iqtisodiyoti va iqtisodiy adolat kabi masalalarni tahlil qiladi.
- Sobiq Ittifoq mamlakatlari bozor iqtisodiyotiga o'tishi sharoitida mulkning ijtimoiy-falsafiy masalalari: Sobiq Ittifoq mamlakatlarida bozor iqtisodiyotiga o'tish jarayoni, mulkni xususiylashtirish, iqtisodiy islohotlar va mulkchilik munosabatlarining o'zgarishi kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
- Oʻzbekistonda fuqarolik jamiyati asoslari shakllantirilishining falsafiy jihatlari: Fuqarolik jamiyati, uning asoslari, shakllanishi, rivojlanishi, demokratik institutlar va inson huquqlari kabi masalalarni o'rganadi.
- Fanning insonparvarlashuvi falsafiy masalalari va olim mas'uliyati: Ushbu mavzu fanning axloqiy masalalari, olimning jamiyat oldidagi mas'uliyati va fanning rivojlanishiga ta'siri kabi masalalarni yoritadi.
- Fan va din o'zaro nisbatining falsafiy masalalari: Ushbu mavzu fan va dinning o'zaro munosabatlari, ularning ziddiyatlari va kelishuv nuqtalari kabi masalalarni ko'rib chiqadi.
- Ilmiy bashoratning falsafiy masalalari: Ilmiy bashorat, uning mohiyati, shakllari, metodlari, ilmiy bashoratda sinergetikaning roli kabi masalalarni o'z ichiga oladi.