Тракторлар ва автомобиллар

Ushbu kitob, O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tavsiya etilgan "Traktorlar va avtomobillar" fanidan amaliy mashg'ulotlarni bajarish bo'yicha uslubiy ko'rsatmadir. U Termiz Davlat Universiteti Kasbiy Ta'lim fakultetining "Agroinjeneriya va kimyoviy texnologiya" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan. Ko'rsatma, asosan, agroinjeneriya yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, traktor va avtomobillarning tuzilishi, ishlash tartibi, sozlash ishlari, ularga qo'yiladigan agrotexnik talablar va ishlash vaqtida ta'sir etuvchi kuchlar haqida ma'lumot beradi. Bundan tashqari, mashinalarning ishchi qismlarini sozlash orqali yoqilg'i isrofgarciligini kamaytirish bo'yicha ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

• Krivoship-shatun mexanizmining hisobi: Krivoship-shatun mexanizmiga ta'sir etayotgan kuch va momentlarning hisobi, tirsaqli val qismlarining o'lchamlari va ularga ta'sir etuvchi kuchlanishlar ko'rib chiqiladi. Tirsaqli valni hisoblash shakllari keltirilgan.
• Gaz taqsimlash mexanizmining hisobi: Gaz taqsimlash mexanizmiga ta'sir etuvchi kuch va momentlarning hisobi, klapan mexanizmlarining konstruksiyasi va ularga qo'yiladigan talablar, kirish bug'izining o'lchamlari, klapan qismlarining o'lchamlari va taqsimlash valiga ta'sir etuvchi kuchlar haqida ma'lumot beriladi.
• Moylash va sovitish tizimining ko'rsatkichlari va hisobi: Moylash tizimining vazifasi, moy nasosining ko'rsatkichlari va hisobi, moy radiatorining asosiy ko'rsatkichlari, sovitish tizimining hisobi, sovitish tizimida ishlatiladigan suyuqliklar va ularning xususiyatlari, suyuqlik nasosining hisobi, ventilyatorning hisobi va radiatordan o'tayotgan havo miqdori haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Karbyuratorli va dizel dvigatelning yoqilg'i bilan ta'minlash tizimining ko'rsatkichlari va hisobi: Karbyuratorli dvigatel va uning tuzilishi, diffuzorning asosiy ko'rsatkichlari va o'lchamlarini aniqlash, bosh jiklyorning asosiy ko'rsatkichlari va o'lchamlari, dizel dvigatelning yoqilg'i bilan ta'minlash tizimi, yuqori bosimli yoqilg'i nasosi va forsunkaning ko'rsatkichlari va o'lchamlari ko'rib chiqiladi.
• Traktor va avtomobillarning kuch balansi: Traktor va avtomobillarning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari, ummtexnik va umumiy ko'rsatkichlari, traktorning yurish qismiga qo'yilgan yetaklovchi moment, traktor va avtomobillarga ta'sir etuvchi kuchlar va momentlar, ularning orasidagi bog'lanishlar, kuchlar balansini tahlil qilish, ilashish koeffitsienti va harakatga qarshilik kuchlari ko'rib chiqiladi.
• Traktor va avtomobillarni turg'unligi: Traktor va avtomobillarning turg'unligi, og'irlik markazini aniqlash usullari, cheklangan burilish burchagi, ag'darilish shartlari va turg'unlikni oshirish yo'llari ko'rib chiqiladi.
• Traktorning tortish va tormozlanish dinamikasi: Traktor va avtomobillarning tortish xususiyatlari, quvvat balansi, tortishga bo'lgan qarshiliklar, dvigatelning quvvati, tormozlanish jarayoni vaqtida sodir bo'ladigan harakatlar ko'rib chiqiladi.