Amir Temur hayoti bilan bog`liq tarixiy lavhalar
Kitob Amir Temur hayoti va faoliyatiga bag'ishlangan maqolalar to'plamidan iborat. Unda Sohibqironning shaxsiyati, harbiy yurishlari, davlatchilik faoliyati va madaniy merosi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sohibqiron tushunchasi va Sohibqironning dunyoga kelishi: Ushbu mavzuda Sohibqiron so'zining ma'nosi, kelib chiqishi va bu nomga loyiq bo'lish kimlarga nasib etganligi haqida fikrlar bayon qilinadi. Sohibqironlikka loyiq bo'lgan siymolarning jahoniy saltanat egasi bo'lishi bilan birgalikda jahoniy ma'naviyat sohibi bo'la olishi lozimligi ta'kidlanadi.
- Sohibqironning o'spirinlik davrlari: Bu mavzuda Amir Temurning yoshlikdagi fazilatlari, tengqurlari orasida ajralib turishi, harbiy mahorati va jasorati haqida hikoyalar keltirilgan. Uning Shaxrisabzga kelgandan so'nggi faoliyatida harbiy sarkardalik va jahongirlik xislatlari namoyon bo'lishi ko'rsatilgan.
- Sohibqironning ta'lim-tarbiya olgan davrlari: Ushbu mavzuda Sohibqironning o'qimishli, bilimliligi haqida ma'lumotlar berilib, unga ilm o'rgatgan ustozlar tilga olinadi. Amir Choku dargohidagi ta'lim tarbiyasi va Shayx Shamsiddin Kulol kabi murabbiylar haqida so'z yuritiladi.
- Sohibqironning nasl-nasabi: Ushbu mavzuda Amir Temurning ajdodi, ya'ni urug'-aymog'i kim bo'lganligi yoki ularni nima uchun barloslar deyilishi, ularning asl kelib chiqish joyi, tili va mo'g'ullarga aloqasi bormi yoki yo'qligi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Temuriylar sulolasining tarixiy mohiyati: Bu mavzuda chingiziylar hukmronligining salbiy oqibatlari, Amir Temur va uning sulolasining O'rta Osiyo tarixidagi o'rni, tiklangan davlatning ahamiyati haqida fikrlar bildiriladi.
- Amir Temur uchun zafar yo'lning boshlanishi: Ushbu mavzuda Amir Temurning siyosiy maydonga chiqishi, Tug'luq Temurxon xizmatiga kirishi, Kesh viloyati hokimi bo'lishi va Movarounnahrni egallashga tayyorgarlik ko'rishi haqida so'z yuritiladi.
- Amir Temur o'zini "xon" deb atashga xohish bildirmadi: Bu mavzuda Amir Temurning hokimiyatga kelishi, Amir Husayn bilan ittifoqi, Sohibqironning xonlik unvonidan voz kechishi va Chingizxon avlodlariga hurmat bajo keltirishi haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Amir Temur Dashtiqipchoq yerlarini zabt etishi: Ushbu mavzuda Amir Temurning To'xtamishxon bilan munosabatlari, To'xtamishxonning xiyonati va unga qarshi yurishlar tasvirlanadi.
- Amir Temur saltanatining boshqaruv tizimi: Bu mavzuda Amir Temur davlatining tuzilishi, vazirliklar, soliq tizimi, harbiy tashkilot va qonun-qoidalari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Sohibqiron davlatining qo'shin tarkibi va harbiy boshqaruv uslubi: Bu mavzuda Amir Temur qo'shinining tarkibi, tuzilishi, qurollanishi va harbiy taktikasi haqida batafsil ma'lumotlar beriladi.
- Jahongir sarkardaning harbiy yurishlari va qudratli markazlashgan turkiy-o'zbek davlatiga asos solishi: Ushbu mavzuda Amir Temurning harbiy yurishlari, g'alabalari va ularning oqibatlari haqida so'z yuritiladi. Markazlashgan turkiy-o'zbek davlatining tashkil topishi va uning ahamiyati ko'rsatib o'tiladi.
- Markazlashgan turkiy o'zbek davlatining bo'linishi: Ushbu mavzuda Amir Temur vafotidan so'ng davlatning parchalanishi, vorislar o'rtasidagi kurashlar va temuriylar sulolasining inqirozi haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Chingizxon va Temur avlodlari hamda sulolasining o'zaro munosabati: Bu mavzuda Chingizxon va Amir Temur shajarasi, ularning o'xshash va farqli jihatlari, shuningdek, mo'g'ul va turkiy qavmlarning o'zaro munosabatlari haqida fikrlar bildiriladi.
- Qadimgi yodgorliklardagi yozuvlar va ularga temuriylarning munosabalari: Ushbu mavzuda temuriylarning o'tmish merosiga bo'lgan hurmati, qadimgi yozuvlarni o'rganishi va ularni qadrlashi haqida ma'lumotlar beriladi.
- Temuriylar ilmiy markazi-akademiyasi va uning asoschisi: Bu mavzuda Mirzo Ulug'bekning ilmiy faoliyati, astronomiya sohasidagi kashfiyotlari va Samarqanddagi ilmiy markazning tashkil etilishi haqida so'z yuritiladi.
- Temuriylar ezozlagan nodir yodgorlik: Ushbu mavzuda temuriylarning islom diniga bo'lgan e'tiqodi, diniy yodgorliklarga hurmati va Qur'oni Karimning asl nusxasini saqlashga bo'lgan intilishlari haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Temuriylar davridagi iqtisodiy islohatlar va unga boburiylarning munosabatlari: Ushbu mavzuda temuriylar davridagi soliq tizimi, uning adolatli asosga qurilganligi, shuningdek, Boburning iqtisodiy qarashlari va ularning o'zaro aloqasi haqida fikrlar bildiriladi.