Iqtisodiyotda matematika

Ushbu kitob iqtisodiyot yo'nalishidagi o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, ularga matematik usullarni o'rgatish, iqtisodiy masalalarni matematik modellar yordamida yechish ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan. Kitobda sonlar nazariyasi, algebraik ifodalar, funktsiyalar, limitlar, differentsial va integral hisob kabi matematik tushunchalar iqtisodiyotga tatbiqi bilan birga bayon etilgan. Nazariy ma'lumotlar ko'plab misollar bilan mustahkamlangan va amaliy mashg'ulotlar uchun yetarli miqdorda misol va masalalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Sonlar va ularning iqtisodiyotda qo'llanilishi: Natural sonlar, arifmetik amallar, kasrlar, o'nli kasrlar, foizlar, nisbatlar va proportsiyalar kabi asosiy tushunchalar ko'rib chiqiladi. Iqtisodiy masalalarni yechishda ularning qo'llanilishi misollar bilan tushuntiriladi.
Algebraik ifodalar va ularning iqtisodiyotda qo'llanilishi: Birhadlar, ko'phadlar, ularning ustida amallar, qisqa ko'paytirish formulalari, ko'paytuvchilarga ajratish usullari, algebraik kasrlar va ularning soddalashtirilishi o'rganiladi. Yalpi milliy mahsulot (YaMM) tushunchasi va uni hisoblash usullari bilan tanishiladi.
Sonli ketma-ketliklarning iqtisodiyotda qo'llanilishi: Arifmetik va geometrik progressiyalar, ularning xossalari va formulalari bayon etiladi. Murakkab foizlar, annuitetlar va boshqa moliyaviy instrumentlar bilan bog'liq masalalarni yechish usullari ko'rsatiladi.
Funktsiya va grafiklarning iqtisodiyotda qo'llanilishi: Funktsiya tushunchasi, uning xossalari, elementar funktsiyalar va ularning grafiklari ko'rib chiqiladi. O'zgarmas va o'zgaruvchan xarajatlar, umumiy daromad va foyda funktsiyalari tahlil qilinadi. Bozor muvozanati, talab va taklif funktsiyalari, ularning egiluvchanligi o'rganiladi.
Hosilalar va ular yordamida yechiladigan iqtisodiy masalalar: Hosilalar tushunchasi, ularni hisoblash qoidalari, funktsiyani ekstremumga tekshirish usullari bayon etiladi. Marjinal daromad, xarajat va foyda, iste'molga moyillik, ishlab chiqarish unumdorligi kabi iqtisodiy ko'rsatkichlarning o'zgarish sur'atlari tahlil qilinadi.
Bir argumentli funktsiyaning integral hisobi va uning iqtisodiyotga tatbiqi: Boshlang'ich funktsiya, aniqmas va aniq integral tushunchalari, ularning xossalari va hisoblash usullari o'rganiladi. Iste'molchining va ta'minotchining ortiqcha foydasi, rentabellik kabi iqtisodiy tahlil vositalari bilan tanishiladi.
Chiziqli dasturlash masalalari: Chiziqli tengsizliklar sistemasi, ularning yechimlari, grafik usulda yechish, simpleks usul, transport masalalari, resurslarni optimal taqsimlash masalalari, optimal ovqatlanish rejasi masalasi, chiqindilarni minimallashtirish masalalari va ularning iqtisodiy tatbiqlari ko'rib chiqiladi.