Ацилирование и хлорсульфонилирование хиназолин-2,4-дионов
Dissertatsiya xinazolin-2,4-dionlarning elektrofil o'rinbosarlanish reaksiyalarini, xususan, atsilillash va xlorsulfonillashni sistemali o'rganishga bag'ishlangan. Unda xinazolin-2,4-dion hosilalarini sintez qilishning qulay usullarini ishlab chiqish va biologik faol moddalarni izlash masalalari ko'rilgan. Reaksiyalar mexanizmi, katalizatorlar ta'siri, olingan birikmalarning tuzilishi va xossalari batafsil bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Xinazolin-2,4-dionlarni atsillash: Xinazolin-2,4-dionlarning aromatik kislota xlorangidridlari bilan 1·10⁻² molь Lyuis kislotalari ishtirokidagi atsillash reaksiyalari sistemali ravishda o'rganilgan. Reaksiyaning borishi va yo'nalishiga ta'sir etuvchi omillar aniqlangan, yangi 6-atsilxinazolin-2,4-dionlar sintez qilingan. Katalizatorlar va 4-almashtirilgan benzoilxloridlarning nisbiy faollik qatori topilgan.
- Xinazolin-2,4-dionlarni xlorsulfonillash: Xinazolin-2,4-dionlarni xlorsulfon kislota bilan reaksiyalari o'rganilib, xlorsulfonil guruhi xinazolin-2,4-dionlarning 6-holatiga, 6-bromxinazolin-2,4-dionlarning esa 8-holatiga borishi aniqlangan. Bu 6- yoki 8-xlorsulfonilxinazolin-2,4-dionlarni sintez qilish imkoniyatini beradi.
- 6- va 8-holatlardagi almashtirilgan xinazolin-2,4-dionlar sintezi: 6-xlorsulfonilxinazolin-2,4-dionlar va 6-brom-8-xlorsulfonilxinazolin-2,4-dionlar O, N-nukleofil reagentlar bilan reaksiyaga kirishib, 2,4-dioksoxinazolin-6- va -8-sulfokislotalarni, ularning amidlari va efirlarini sintez qilish imkoniyatini beradi. 6-Xlorsulfonilxinazolin-2,4-dionlarni sintez qilishning preparativ usullari ishlab chiqilgan.
- Xinazolin hosilalarining xossalari: Olingan birikmalarning biologik faolligi o'rganilgan. O'stiruvchanlik va gerbitsidlik faollikka ega bo'lgan moddalar topilgan. O'rganilgan birikmalarning fizik-kimyoviy xossalari keltirilgan.