Early diagnosis of cognitive impairment in neuromotor dyskinesia patients and principles of correction
Ushbu kitob, O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Toshkent Tibbiyot Akademiyasi olimlari tomonidan tayyorlangan. Kitobda neyromotor disfunktsiya bilan og'rigan bemorlarda kognitiv buzilishlarni erta tashxislash va ularni korrektsiyalash tamoyillari haqida metodik tavsiyalar berilgan. Unda kognitiv buzilishlarning patogenezi, diagnostika usullari, klassifikatsiyasi (yengil, o'rtacha, og'ir), xavf omillari, turli xil demensiya turlari (Alzheimer, vaskulyar va boshqalar), kognitiv buzilishni baholash uchun testlar (MMSE, FAB, Clock Drawing Test, Schulte jadvali) va ularni davolash tamoyillari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Kognitiv buzilishlarni erta tashxislash: Kitobning asosiy qismi kognitiv buzilishlarni erta bosqichlarda aniqlashga qaratilgan. Bunda kognitiv funktsiyalarni baholash uchun turli xil testlar va usullar (MMSE, FAB, Clock Drawing Test, Schulte jadvali) qo'llaniladi. Shuningdek, turli xil demensiya turlarini differentsial tashxislash mezonlari ko'rsatilgan.
- Neyromotor disfunktsiya bilan bog'liq kognitiv buzilishlar: Kitobda neyromotor kasalliklar, xususan Parkinson kasalligi va boshqa ekstrapiramidal buzilishlar bilan og'rigan bemorlarda kognitiv buzilishlarning o'ziga xos xususiyatlari, klinik ko'rinishlari va davolash tamoyillari batafsil yoritilgan.
- Kognitiv buzilishlarni korrektsiyalash tamoyillari: Kitobda kognitiv buzilishlarni davolashda qo'llaniladigan dorivor vositalar (atsetilxolinesteraza ingibitorlari, NMDA-retseptor modulatorlari, neyrometabolik vositalar) va ularning samaradorligi haqida ma'lumotlar berilgan. Davolash strategiyasi kognitiv buzilishning og'irlik darajasi va etiologiyasiga qarab belgilanadi.
- Kognitiv buzilishlarning tasnifi: Kognitiv buzilishlar yengil, o'rtacha va og'ir darajalarga bo'linadi. Shuningdek, turli xil demensiya turlari (Alzheimer, vaskulyar, frontotemporal va boshqalar) etiologiyasi bo'yicha tasniflanadi.
- Kognitiv buzilishlarning xavf omillari: Kitobda kognitiv buzilishlarning rivojlanish xavfini oshiradigan omillar (yosh, irsiyat, gipertoniya, diabet, metabolik sindrom, zararli odatlar va boshqalar) ko'rsatilgan.