Қашқадарё воҳаси достончилик анъаналари шаклланган ҳудудлар аҳолисининг этник таркиби
Maqolada Qashqadaryo vohasi dostonchilik an'analari shakllangan hududlar aholisining etnik tarkibi masalalari tahlil etilgan. Unda, Qashqadaryo vohasida dostonchilik maktablarining shakllanishi, bu hududlarning etnik tarkibi, turli urug' va qabilalarning joylashuvi, ularning o'ziga xos xususiyatlari va dostonchilik an'analariga ta'siri ko'rib chiqiladi. Muallif, saroy, qutchi va qo'ng'irot kabi etnik guruhlarning Qashqadaryo vohasidagi dostonchilik maktablariga qo'shgan hissasini yoritib beradi.
Asosiy mavzular
- Qashqadaryo vohasida dostonchilik an'analari: Janubiy O'zbekistonda, xususan Qashqadaryo vohasida dostonchilik an'analari asosan qir-adir va yaylovlarda dehqonchilik hamda chorvachilik bilan mashg'ul bo'lgan hududlarda saqlanib qolgan. Chiroqchi va Qamashi dostonchilik maktablari vohada muhim o'rin tutadi.
- Hudud aholisining etnik tarkibi: Qashqadaryo vohasi aholisining aksariyati XV–XVII asrlarda chorvadorlar bo'lib, yarim o'troq va yarim ko'chmanchi hayot kechirgan. Muhim etnik guruhlar orasida saroy, qutchi va qo'ng'irot urug'lari mavjud. Ularning joylashuvi va turmush tarzi dostonchilik an'analariga ta'sir ko'rsatgan.
- Chiroqchi dostonchilik maktabi: Chiroqchi dostonchilik maktabi hududida o'zbek xalqining saroy va qutchi subetnik guruhlariga mansub aholi ko'pchilikni tashkil etadi. Saroy urug'lari Dashti Qipchoqdan kelib, Chiroqchi tumanining g'arbiy qismida joylashgan.
- Qamashi dostonchilik maktabi: Qamashi dostonchilik maktabi hududida qo'ng'irot subetnik guruhi muhim o'rin tutadi. Qamashiliklar XVII asrning oxiri - XVIII asrning boshlarida Surxondaryo viloyatining Sherobod tumanidan ko'chib kelishgan va dostonchilik an'analarini davom ettirgan.