Biotsenoz,biogeotsenoz ha’m ekosistemalardin’du’zilisi ha’m qasiyetleri
Ushbu kitobda biotsenoz, biogeotsenoz va ekosistemalar haqida ma'lumotlar berilgan. Biotsenoz tirik organizmlar birgalikda yashaydigan joy bo'lsa, biogeotsenoz biotsenoz va uning atrof-muhitini o'z ichiga oladi. Ekosistemalar esa tabiatdagi o'zaro bog'liq bo'lgan tirik organizmlar va ularning yashash muhitidir.
Asosiy mavzular
- Biotsenoz: Biotsenoz - bu bir xil yashash joyida birga yashaydigan organizmlar majmui. Biotsenoz turlari juda xilma-xil bo'lishi mumkin, ular o'simliklar, hayvonlar va mikroorganizmlarni o'z ichiga oladi. Biotsenozda organizmlar o'rtasida o'zaro munosabatlar mavjud, masalan, oziq-ovqat zanjiri.
- Biogeotsenoz: Biogeotsenoz - bu biotsenoz va uning abiotik muhitining (tuproq, suv, havo va boshqalar) o'zaro ta'siri natijasida hosil bo'lgan ekologik sistema. Biogeotsenozda tirik organizmlar va ularning yashash muhiti o'rtasida moddalar almashinuvi va energiya oqimi sodir bo'ladi.
- Ekosistema: Ekosistema - bu tirik organizmlar va ularning yashash muhitining o'zaro ta'siri natijasida hosil bo'lgan tabiiy sistema. Ekosistemalar juda xilma-xil bo'lishi mumkin, ular o'rmonlar, suv havzalari, cho'llar va boshqalarni o'z ichiga oladi. Ekosistemalarda tirik organizmlar va ularning yashash muhiti o'rtasida moddalar almashinuvi va energiya oqimi sodir bo'ladi.
- Ekosistemadagi modda aylanishi: Ekosistemada moddalar o'simliklar orqali quyosh energiyasi yordamida hosil bo'ladi. Keyin bu moddalar o'simlikxo'r hayvonlar orqali, so'ngra yirtqich hayvonlar orqali tarqaladi. O'lik organizmlar esa reduksentlar (bakteriyalar va zamburug'lar) tomonidan parchalanib, yana tuproqqa qaytadi.