Gormonal preparatlar
Ushbu kitob endokrin bezlar va har xil to'qimalar tomonidan ishlab chiqariladigan gormonlar va ularning moddalar almashinuvidagi rolini yoritadi. Gormonlar organizmning turli funksiyalarini boshqarishda ishtirok etadi va ularning yetishmovchiligi yoki ortiqcha ishlab chiqarilishi xastaliklarga olib kelishi mumkin. Kitobda gormonal preparatlar, ularning turlari, kimyoviy tuzilishi, ta'sir mexanizmlari, qo'llanilishi va nojo'ya ta'sirlari haqida ma'lumot berilgan. Gipotalamus, gipofiz, qalqonsimon bez, buyrak usti bezi, me'da osti bezi va jinsiy bezlar gormonlari batafsil ko'rib chiqilgan. Qandli diabetni davolashda qo'llaniladigan preparatlar, antitireoid vositalar va boshqa endokrin kasalliklarda ishlatiladigan dori vositalari ham muhokama qilingan.
Asosiy mavzular
- Gormonal preparatlar: Gormonlar, ularning ahamiyati, tasnifi (oqsil va peptidlar, aminokislotalar hosilalari, steroid tuzilishli), ta'sir mexanizmlari (sitoplazmatik membrana, hujayra ichi darajasida), parakrin va autokrin sekretsiya.
- Gipotalamus va gipofiz gormonlari: Gipotalamus va gipofizning tuzilishi, oldingi va orqa bo'laklar gormonlari, ularning ta'siri, preparatlari va qo'llanilishi (adrenokortikotrop gormon, o'sish gormoni, tireotrop gormon, laktotrop gormon, gonadotrop gormonlar, oksitotsin, vazopressin).
- Qalqonsimon bez gormonlari: Qalqonsimon bez gormonlari (tiroksin, triyodtironin, kalsitonin), ularning sintezi, ta'siri, preparatlari, antitireoid vositalar (merkazolil, propiltiouratsil, kaliy perxlorat, radioaktiv yod).
- Buyrak usti bezi gormonlari: Buyrak usti bezining po'stloq qavati gormonlari (glyukokortikoidlar, mineralokortikoidlar, jinsiy gormonlar), ularning sintezi, ta'siri, preparatlari (gidrokortizon, prednizolon, aldosteron) va sintetik analoglari.
- Me'da osti bezi gormonlari: Me'da osti bezi gormonlari (insulin, glyukogon), ularning sintezi, ta'siri, preparatlari va diabetga qarshi sintetik vositalar (sulfonilmochevina unumlari, biguanidlar, tiazolidindionlar, a-glyukolidaza ingibitorlari).
- Jinsiy gormonlar: Ayollar jinsiy bezlari gormonlari (estrogenlar, gestagenlar), ularning sintezi, ta'siri, preparatlari va sintetik analoglari, antiestrogen va antigestagen vositalar, erkaklar jinsiy bezlari gormonlari (androgenlar), ularning sintezi, ta'siri, preparatlari, antogonistlari va anabolik steroidlar.