Морфологик зидланишларнинг мўътадиллашуви

Ushbu kitob, o'zbek tilshunosligida morfologik zidlanishlar va ularning mо''tadillashuvi masalalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda lingvistik birliklarning ma'no farqlanishiga ko'ra zidlanishi, ot turkumi doirasidagi zidlanishlar, olmosh turkumi doirasidagi zidlanishlar, fe'l shakllaridagi zidlanishlar kabi masalalar chuqur tahlil etiladi. Kitobda morfologik birliklar o'rtasidagi zidlanishlar, ularning turlari, mо''tadillashuv va mо''tadillashtiruvchi hodisalar aniqlanadi hamda bu boradagi nazariy va amaliy jihatlar yoritiladi. Shuningdek, kitobda o'zbek adabiyotidan misollar keltirilgan holda tadqiqotlar olib boriladi va mavzuga oid ilmiy xulosalar beriladi. Kitob, tilshunoslar, o'qituvchilar va talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, o'zbek tilining morfologik tuzilishini chuqur o'rganishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

• Lingvistik birliklarning ma'no farqlanishiga ko'ra zidlanishi: Ushbu mavzuda lingvistik sath birliklari orasidagi paradagmatik munosabatlar, farqlovchi semalar asosida zidlanishlar, doimiy va mо''tadil zidlanishlar turlari ko'rib chiqiladi. Zidlanishlarning mohiyati va ahamiyati tushuntiriladi.
• Ot turkumi doirasida zidlanishlarning mо''tadillashuvi: Ushbu mavzuda ot turkumiga xos bo'lgan kategoriyalarning, xususan kelishik va son kategoriyalarining o'zaro munosabatlari, ulardagi zidlanishlar va ularning mо''tadillashuvi tahlil qilinadi. Funksional stillarning o'zgarishi orqali yuzaga keladigan ma'no nozikliklari ko'rib chiqiladi.
• Olmosh turkumi doirasida zidlanishlarning mо''tadillashuvi: Olmoshlar turkumining o'ziga xos xususiyatlari, ularning ma'no ifodalash imkoniyatlari va boshqa so'z turkumlari o'rnida qo'llanilishi kabi masalalar yoritiladi. Kishilik olmoshlarining zidlanishlari va ularning nutq jarayonida neytrallashuvi ko'rib chiqiladi.
• Fe'l shakllarida zidlanishlarning mо''tadillashuvi: Fe'lning zamon, shaxs-son va mayl kategoriyalari orasidagi munosabatlar, ulardagi zidlanishlar va ularning mо''tadillashuvi masalalari tahlil etiladi. Inkor shaklidagi fe'llarning o'ziga xos xususiyatlari va matndagi ma'nolari ko'rib chiqiladi.