Nazariy mexanika
Ushbu kitob "Nazariy Mexanika" fanining mustaqil ishlash uchun uslubiy qoʻllanma boʻlib, talabalarga nazariy tushunchalarni amaliyotga tatbiq etish, texnikaga oid masalalarni yechishda yordam beradi. Qoʻllanma muhandislik yoʻnalishidagi talabalar uchun moʻljallangan boʻlib, mustaqil ishlarni bajarishga oid masalalarni oʻz ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Tekislikdagi kuchlar sistemasi va fermalarni hisoblash usullari: Ushbu mavzu tekislikdagi kuchlar sistemasini tahlil qilish, fermalarning statik aniqligini aniqlash, tayanch reaksiyalarini hisoblash, tugun usuli va Ritter usuli kabi usullarni qoʻllash, hamda statik aniq va noaniq sistemalarni oʻrganishga bagʻishlangan.
- Jismning sirpanish va dumalanishdagi ishqalanishini o'rganish: Ushbu mavzu jismning sirpanish va dumalanishidagi ishqalanishni hisobga olgan holda, biriktirilgan balkalardagi reaksiya kuchlarini aniqlash, tekislikda joylashgan kuchlar sistemasi ta'siridagi muvozanat shartlarini o'rganish va yig'ma konstruksiyalarning tayanch reaksiyalarini aniqlashga bag'ishlangan.
- Nuqta kinematikasi va nuqtaning harakat qonuniyatlari: Bu mavzu nuqtaning kinematik harakatini, traektoriyasini, tezligini va tezlanishini aniqlash, urinma va normal tezlanishlarni hisoblash, koordinatalar usulida harakatni ifodalash va turli masalalarni yechishga bag'ishlangan.
- Qattiq jismning tekis parallel harakati: Mavzu qattiq jismning tekis parallel harakatini, burchak tezligini va tezlanishini, tekis shakl nuqtalarining tezligini va tezlanishini aniqlash, hamda yassi mexanizmlarning kinematik analizini o'z ichiga oladi.
- Nuqtaning murakkab harakati: Ushbu mavzu nuqtaning nisbiy, ko'chirma va absolyut harakatlarini, tezlik va tezlanishlarini aniqlash, Koriolis tezlanishini hisoblash, hamda harakat tenglamalarini tahlil qilishga bag'ishlangan.
- Erkin va o'zgaruvchi kuch ta'siridagi nuqtaning harakati: Bu mavzu erkin harakat va oʻzgaruvchi kuch taʼsiridagi harakatni, markaziy kuch taʼsiridagi harakatni, majburiy tebranishlarni, hamda harakat differentsial tenglamalarini yechishga bagʻishlangan.
- Dinamikaning umumiy teoremalari: Ushbu mavzu mexanik sistemalarning kinetik energiyasini, harakat miqdorini, kuch impulsini, harakat miqdorining oʻzgarishi teoremasini, kinetik momentni, va sistemaning harakatini tahlil qilish uchun energiyani saqlash qonunini oʻrganishga bagʻishlangan.
- Zarba nazariyasi: Ushbu bo'lim zarba va zarba vaqtini, zarbali kuch impulsini, zarba vaqtida tizimning harakat miqdorining o'zgarishini, kinetik energiyaning o'zgarishini o'rganish, shuningdek zarbadagi tiklanish koeffitsienti va elastik zarba tushunchalarini o'rganishga bag'ishlangan.