Развитие медицины в странах Древнего Востока.
Ushbu kitobda qadimgi Sharq mamlakatlarida tibbiyotning rivojlanishi, xususan, Qadimgi Hindiston, Misr va O'rta Osiyo tibbiyotiga oid nazariy bilimlar talabalarga beriladi. Talaba mashg'ulotdan so'ng «Avesta»ning tibbiyotdagi roli va ahamiyati, Misr papiruslari, Sushruta tibbiy faoliyati, Van Shu Xe tibbiy faoliyati haqida bilishi kerak. Darsda Qadimgi Xitoy, Qadimgi Hindiston, Qadimgi Misr va O'rta Osiyoda tibbiyotning rivojlanishi ko'rib chiqiladi. Qadimgi Sharq mamlakatlarining tibbiyoti haqidagi ma'lumotlar o'sha davr manbalaridan olingan. Qadimgi Sharqda shifokorlik kasbiga tayyorlash tizimi mavjud edi. Hindistonda tibbiy tayyorgarlik universitet tipidagi maxsus maktablarda amalga oshirilgan. Qadimgi Xitoy tabiblarining fikricha, inson mikrokosmosda o'zini ifodalaydi va beshta asosiy kosmik elementdan iborat: yer, olov, daraxt va metall. Qadimgi Hind tibbiyotida organizmning hayoti uchta boshlang'ich: havo, shilliq va o'tning normal nisbati hisobiga saqlanib qoladi, degan fikr mavjud edi. Qadimgi Sharq mamlakatlari shifokorlari kasallik belgilari va kechishi, ularning natijasini aniqlashga katta e'tibor berishgan.
Asosiy mavzular
- Qadimgi Xitoyda tibbiyotning rivojlanishi: Qadimgi Xitoy tibbiyoti diagnostika va davolash usullarini ishlab chiqdi, jumladan, pulsdan tashxis qo'yish, akupunktur, moksibustion va o'simliklardan foydalanish. Yin va Yang nazariyasi asosida inson organizmi va tabiat o'rtasidagi muvozanatni saqlashga qaratilgan.
- Qadimgi Hindistonda tibbiyotning rivojlanishi: Ayurveda tibbiyot tizimi qadimgi Hindistonda paydo bo'lgan bo'lib, u uchta dosha (vata, pitta, kapha) o'rtasidagi muvozanatga asoslangan. Jarrohlik amaliyoti, o'simliklar bilan davolash va parhezga katta e'tibor berilgan.
- Qadimgi Misrda tibbiyotning rivojlanishi: Misr tibbiyoti mumiyalash, anatomik bilimlar va turli kasalliklarni davolash usullarini o'z ichiga olgan. Papiruslar, masalan, Edwin Smith papirusi, jarrohlik amaliyotlari va tibbiy bilimlarning muhim manbai hisoblanadi.
- O'rta Osiyoda tibbiyotning rivojlanishi: «Avesto» kitobida tibbiyotga oid ma'lumotlar keltirilgan bo'lib, unda inson tanasining tuzilishi, kasalliklarning sabablari va ularni davolash usullari haqida so'z yuritiladi. Zardushtiylik tibbiyoti gigiena va sog'lom turmush tarziga katta ahamiyat bergan.
- "Avesta"ning tibbiyotdagi roli va ahamiyati: "Avesta"da inson tanasining anatomiyasi va fiziologiyasi haqida ma'lumotlar berilgan. Unda kasalliklarning sabablari va davolash usullari ko'rsatilgan. "Avesta"da gigiena qoidalariga rioya qilish va to'g'ri ovqatlanish muhimligi ta'kidlangan.