Hayrat ul-Abror (I- qism)

Alisher Navoiyning "Hayrat ul-Abror" dostoni falsafiy-didaktik asar boʻlib, unda insonni ulugʻlash, xalq baxt-saodati uchun kurashish gʻoyalari ilgari suriladi. Asarda adolat, insonparvarlik, mehnatsevarlik, saxovat, ishq va muhabbat kabi insoniy fazilatlar madh etiladi, shuningdek, feodal zulm, talonchilik, jaholat kabi illatlar tanqid qilinadi.

Asosiy mavzular

Adolat va insonparvarlik: Navoiy adolatni, insonparvarlikni, mehnatsevarlikni, saxovatni, ishq va muhabbatni ulugʻlaydi, shuningdek, riyokor shayxlarni, ochkoʻz feodallarni, poraxoʻr mansabdorlarni tanqid qilib, ularning satirik obrazlarini yaratadi.
Ilm va ma'rifat: Asarda ilmning fazilatlari, uning jaholatga qarshi kurashdagi ahamiyati taʼkidlanadi. Shoir yoshlarni ilm olishga, maʼrifatli boʻlishga chaqiradi.
Tavba va gunohlardan poklanish: Navoiy tavba qilish, gunohlardan poklanishning ahamiyatini taʼkidlaydi. Tavba orqali inson maʼnaviy yuksalishga erishadi, deydi.
Qanoat: Asarda qanoatning fazilatlari, uning nafsni tiyishdagi ahamiyati taʼkidlanadi. Qanoatli inson dunyoga hirs qoʻymaydi, balki oxiratni oʻylaydi, deydi.
Ishq: Ishq Navoiy asarlarida muhim o'rin egallaydi. Bu asarda ishq insonni kamolotga yetaklovchi, uni ma'naviy jihatdan poklovchi kuch sifatida tasvirlanadi.
Adolatli hukmdor: Adolatli hukmdorning fazilatlari, uning xalqqa gʻamxoʻrligi, adolatni taʼminlashi ulugʻlanadi. Adolatli hukmdor davlatni obod qiladi, xalqni baxtiyor etadi, deydi.