Сўзнинг тил алоқа жараёнидаги фонологик модели
Ushbu dissertatsiya tilshunoslik, xususan fonetika va fonologiya sohalariga bag'ishlangan bo'lib, til aloqalari jarayonida so'zlarning fonologik modelini o'rganishga qaratilgan. Tadqiqotda rus va o'zbek tillari misolida til aloqalarining o'ziga xos xususiyatlari, fonetik o'zgarishlar va fonologik modellarning transformatsiyasi tahlil qilinadi. Dissertatsiyada olingan natijalar tilshunoslik nazariyasini boyitish bilan birga, amaliy ahamiyatga ham ega.
Asosiy mavzular
- Fonologik modelning nazariy asoslari: Ushbu mavzuda fonetika va fonologiyaning asosiy tushunchalari, fonologik modelning mohiyati va tuzilishi, til aloqalari jarayonida fonologik o'zgarishlar nazariy jihatdan ko'rib chiqiladi. Shuningdek, fonologiya sohasidagi ilmiy an'analar va zamonaviy tendensiyalar tahlil etiladi.
- Polilingval muhitda nutqiy aloqa xususiyatlari: Ushbu mavzuda ko'p tilli muhitda nutqiy aloqa jarayonlari, bilingualizm (ikki tillilik), madaniyatlararo kommunikatsiya va interferentsiya kabi masalalar o'rganiladi. Til aloqalarining o'ziga xos xususiyatlari va ularning nutqqa ta'siri tahlil qilinadi.
- Rus-o'zbek til aloqalarida realemalar: Ushbu mavzuda rus va o'zbek tillari aloqasi jarayonida yuzaga keladigan realemalar (milliy o'ziga xoslikni aks ettiruvchi so'zlar) ko'rib chiqiladi. Realemalarning mazmuni, tematik tasnifi va ularning nutqda qo'llanilishi tahlil etiladi.
- Jonli rus nutqida o'zbek tilidagi realemalarning fonologik jihatlari: Ushbu mavzuda o'zbek tilidan rus tiliga o'tgan realemalarning fonetik xususiyatlari, tovush zanjirining o'zgarishi, urg'u va talaffuzdagi o'zgarishlar kabi masalalar o'rganiladi. Realemalarning rus nutqiga moslashuvi va ularning fonologik tuzilishi tahlil qilinadi.
- Jonli rus nutqida o'zbek tilidagi realemalarning aktsentologik xususiyatlari: Ushbu mavzuda rus nutqida qo'llaniladigan o'zbek realemalarida urg'uning joylashuvi, urg'uning o'zgarishi va ularning sabablari tahlil qilinadi. Realemalarning aktsentologik xususiyatlarini tartibga solish masalalari ko'rib chiqiladi.