Temuriylar davridagi geografik bilimlarning rivojlanishi.
Ushbu maqola Temuriylar davridagi geografik bilimlarning rivojlanishiga bag'ishlangan. Maqolada Sohibqiron Amir Temurning davlat boshqaruvi davrida O'rta Osiyoda geografik bilimlarning kengayishi, Amir Temurning ilm-fan, adabiyot, geografiya olimlari va quruvchilarga homiyligi, Hofizi Abruning geografik asarlari va XV asrda geografik tasavvurlarning rivojlanishiga oid ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Amir Temur va geografik bilimlar rivoji: Amir Temur davrida O'rta Osiyoda geografik bilimlar kengaydi va chuqurlashdi. Amir Temur ilm-fan va adabiyotga homiylik qilib, olimlar va quruvchilarni to'plab, Movarounnahr va Shahrisabzda ulkan qurilishlar amalga oshirdi.
- Hofizi Abruning geografik asarlari: Hofizi Abru Amir Temur va Shohruh davrida yashab ijod qilgan tarixchi va geograf olim. Uning asarlari O'rta Osiyo va Sharq mamlakatlari tarixiy, siyosiy-iqtisodiy va madaniy o'zgarishlariga oid muhim ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Hofizi Abruning geografik asarlarida dunyo tasviri, Kirmon viloyati va Xurosonning qisqacha geografiyasi berilgan.
- XV asrda geografik tasavvurlar: XV asrda Amir Temur saltanatining poytaxti Samarqandga ko'chirilgach, shahar alohida imtiyozga ega bo'ldi. Shahar janubga ko'chirilib, Amir Temur davrida uning suv ta'minoti tubdan qayta qurildi va atrofida bog'-saroylar yaratildi. Klavixo va Gonzalesning Samarqandga tashriflari va ularning yozuvlarida geografik ma'lumotlar aks etgan.
- Temur tuzuklari: Temur tuzuklarida obodonchilik va yangi yerlarni o'zlashtirishga katta e'tibor qaratilgan. Amir Temur sahroni obod qilgan, koriz qazigan yoki bog' ko'kartirganlarni rag'batlantirgan va soliqlardan ozod qilgan.
- Sug'orish inshootlari: Temur davrida muhandislik asosida turli xil sug'orish inshootlari qurilgan. Mug'ullar bosqini tufayli vayron bo'lgan suv xo'jaligi Amir Temur davridan boshlab tiklangan.