Statistika

Ushbu kitob iqtisodiyot, statistika va boshqaruv sohalarida bilim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, ularga statistika fanining nazariy va amaliy asoslarini o'rgatadi. Kitobda statistikaning predmeti, uslubi, turlari, ko'rsatkichlari, guruhlash usullari, tahlil qilish metodlari va boshqa muhim mavzular batafsil yoritilgan. Nazariy ma'lumotlar amaliy misollar bilan mustahkamlangan.

Asosiy mavzular

Statistika fanining predmeti va uslubi: Statistika fanining mazmuni, vazifalari, rivojlanish tarixi, uslubiyati, bozor iqtisodiyotidagi ahamiyati va boshqa fanlar bilan aloqasi ko'rib chiqiladi. Statistika to'g'risida umumiy tushuncha, statistika fani predmeti va uning o'ziga xos xususiyatlari, statistika fani metodi, bozor iqtisodiyoti sharoitida statistika roli va ahamiyati ochib berilgan.
Statistik kuzatish uslubiyati: Statistik kuzatishning mohiyati, ahamiyati, turlari, xatoliklari va ularni bartaraf etish usullari o'rganiladi. Statistik kuzatish mohiyati va ahamiyati, Statistik kuzatish dastur – metodologik va tashkiliy masalalari, Statistik kuzatish turlari va ularning o'ziga xos jihatlari, Statistik kuzatish xatolari va ularni aniqlash usullari kabi mavzular yoritilgan.
Statistik jamlash va guruhlash: Statistik jamlashning mazmuni, masalalari, guruhlash turlari va printsiplari, taqsimot qatorlari va ularni grafik tasvirlash usullari bayon etiladi. Statistik jamlash mazmuni va uni masalalari, Statistik guruhlashning mohiyati va uni ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarni tahlil qilishdagi ahamiyati, Statistik guruhlash turlari, Statistik guruhlashni tuzish printsiplari, Statistik guruhlash yordamida yechiladigan iqtisodiy masalalar, Taqsimot qatorlari va ularni grafiklari, Ko'p o'lchovli guruhlash va uni tuzish yo'llari kabi mavzular yoritilgan.
Statistik jadvallar va grafiklar: Statistik jadvallarning mohiyati, turlari, tuzish qoidalari, o'qish va tahlil qilish, grafiklarda tasvirlash, amaliyotda foydalanish usullari ko'rsatiladi. Grafiklar haqida tushuncha, statistikada ularning roli va ahamiyati grafik usuli bilan ilmiy ma'lumotlarni ishonchli va ko'rgazmali tasvirlashni o’z ichiga oladi.
Statistik ko'rsatkichlar: Statistik ko'rsatkichlarning mohiyati, mutloq va nisbiy miqdorlar, ularning turlari, o'zaro bog'liqligi hamda qo'llanilishi o'rganiladi. Statistik ko'rsatkichlar mohiyati va ahamiyati, Mutloq miqdorlar va ularning turlari, Nisbiy miqdorlar va ularning turlari, Nisbiy miqdorlarning ayrim turlari o'rtasidagi o'zaro bog'liqlik kabi mavzular yoritilgan.
O'rtacha miqdorlar: O'rtacha miqdorlarning mohiyati, arifmetik, geometrik va garmonik o'rtachalar, ularning qo'llanish sohalari bayon etiladi. Umumiy ma’lumotlar, O’rtacha miqdor tushunchasi, O’rtacha arifmetik miqdorlar va ularning qo’llanish sohalari, O’rtacha arifmetik xossalari, O’rtacha arifmetikni «shartli moment» usulida hisoblash tartibi kabi mavzular yoritilgan.
Variatsiya ko'rsatkichlari: Variatsiya ko'rsatkichlariga ta'rif beriladi. Variatsion qator, Dispersiya va o’rtacha kvadratik tafovut xossalari kabi mavzular yoritilgan.
Tanlanma kuzatish: Tanlanma kuzatish mohiyati va uni qo'llash sabablari bilan tushuntirilgan Tanlama kuzatish mohiyati va uni qo'llash sabablari, Tanlama kuzatish reprezentativ xatolari kabi mavzular yoritilgan.
Regression-korrelyatsion tahlil: Ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar va jarayonlar o'rtasidagi bog'lanishlarni statistik o'rganish zarurligi, Juft korrelyatsion bog'lanish zichligini o'lchash va uning regressiya tenglamasini tuzish kabi mavzular yoritilgan.
Dinamikani statistik o'rganish usullari: Ijtimoiy-iqtisodiy xodisalar dinamikasini statitik o'rganish zarurligi dinamik qatorlar turlari kabi mavzular yoritilgan.
Iqtisodiy indekslar: Iqtisodiy indekslarning mohiyati va ahamiyati,Iqtisodiy indekslarni tasniflari,Individual indekslar – nisbiy miqdorlar sifatida kabi mavzular yoritilgan.
O'zbekiston milliy hisoblar tizimi – iqtisodiy statistikaning uslubiy negizi: Milliy hisoblar tizimi haqida tushuncha,Iqtisodiy rivojlanish darajasini va dinamikasini xarakterlaydigan o'zaro bog'liq bo'lgan ko'rsatkichlar tizimi kabi mavzular yoritilgan.
Aholi statistikasi: Aholi soni va tarkibini statistik o'rganish Aholini jinsi, millati, oilaviy holati, ma'lumotli darajasi va boshqa belgilar bo'yicha o'rganish kabi mavzular yoritilgan.
Mehnat bozori statistikasi: Mehnat bozori tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, Mehnat resurslari sonini hisoblash usullari kabi mavzular yoritilgan.
Milliy boylik statistikasi: Milliy boylik tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, Iqtisodiy resurslar sonini hisoblash usullari kabi mavzular yoritilgan.
YAlpi ichki mahsulot statistikasi: Yalpi ichki mahsulot tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, ishlab chiqarish usullari kabi mavzular yoritilgan.
Milliy daromad va milliy hisoblar tizimidagi boshqa daromad ko'rsatkichlari: Milliy daromad tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, turlanish ta’siri kabi mavzular yoritilgan.
Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi: Tashqi iqtisodiy faoliyat tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, savdo munosabatlari, xalqaro munosabatlar kabi mavzular yoritilgan.
Moliya-kredit tizimi statistikasi: Moliya-kredit tizimi tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, baho va tariflar, dinamika kabi mavzular yoritilgan.
Aholi turmush darajasi statistikasi: Aholi turmush darajasi tushunchasi mohiyatini tavsiflovchi, turli guruhlar uchun qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar, daromadlar, xarajatlar va jamg’armalar, bandlik kabi mavzular yoritilgan.