Социально-психологические аспекты формирования профессиональных намерений учащихся общеобразовательных школ.
Maqolada umumta'lim maktab o'quvchilarining kasbiy niyatlarini shakllantirishning ijtimoiy-psixologik jihatlari ko'rib chiqiladi. O'quvchilarning kasbiy niyatlariga, ularning kasb tanlashiga ta'sir etuvchi omillar va muammolar ajratib ko'rsatilgan. "Oila omili"ning bolalar va ota-onalar uchun eng muhim ahamiyatga ega ekanligi ta'kidlangan. Ota-onalarning so'rovnomasi natijalari, o'quvchilarning fikrlari va asosiy xulosalar keltirilgan. Maqola kasb tanlashda o'quvchilar duch keladigan qiyinchiliklar, ota-onalarning bu boradagi munosabati, kasbiy ta'lim muassasalarining roli kabi masalalarni yoritadi.
Asosiy mavzular
- Kasbiy niyatlarni shakllantirishga ta'sir etuvchi omillar: O'quvchilarning kasbiy niyatlariga ta'sir etuvchi omillar orasida "ta'limning nufuzi" va "kasbning nufuzi", "oila omili", "ommaviy axborot vositalari", "professionallar" bilan muloqot, "o'smirlar guruhi" va "shaxsiy omil" (qiziqishlar, moyilliklar, qobiliyatlar, xarakter xususiyatlari) kabi omillar mavjud.
- Ota-onalarning roli: Ota-onalarning fikri o'quvchining kasb tanlashiga katta ta'sir ko'rsatadi. Ota-onalarning bolaning kelajakdagi kasbi va jamiyatdagi o'rniga bo'lgan munosabati, kasbiy ta'lim muassasalaridagi ta'lim sharoitlari bilan qiziqishi muhim ahamiyatga ega.
- O'quvchilarning kasb tanlashdagi qiyinchiliklari: O'quvchilar kasb tanlashda turli qiyinchiliklarga duch kelishadi, jumladan, qiziqqan kasbi bo'yicha o'qish imkoniyatining yo'qligi, oilaviy sharoitlar, ota-onalarning fikri va shaxsiy xususiyatlarni yetarli baholay olmaslik.
- Kasbiy ta'limning ahamiyati: Maqolada kasbiy ta'lim muassasalarining (kollej, litsey) kasbiy niyatlarni shakllantirishdagi roli ta'kidlanadi. Kasbiy ta'lim o'quvchilarga aniq bir kasbni egallash va kelajakda shu sohada faoliyat yuritish imkoniyatini beradi.