Валюта курси ва унга таъсир этувчи омиллар
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida milliy valyuta, valyuta operatsiyalari, valyuta bozori, valyuta kurslari, ularga ta'sir etuvchi omillar, valyuta siyosati, to'lov balansi, xalqaro hisob-kitoblar va ularning mexanizmlari hamda valyuta risklarini boshqarish usullari kabi muhim mavzularni chuqur yoritib beradi. Unda valyuta kursining shakllanishi, valyuta siyosatining turlari va ularning iqtisodiyotga ta'siri, shuningdek, valyuta operatsiyalarining turli shakllari va ularning qo'llanilishi batafsil tahlil qilingan. Kitobda O'zbekiston Respublikasining valyuta siyosati va valyuta operatsiyalari hamda ularning amaliy jihatlari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Valyuta bozori va uning turlari: Kitobda valyuta bozori, uning turlari (milliy, mintaqaviy, jahon) hamda milliy valyuta bozori qismlari (valyuta birjasi va birjadan tashqari bozor) haqida ma'lumot beriladi. Milliy valyuta kursining shakllanish mexanizmlari, jumladan, O'zbekistonda qo'llanilayotgan buyurtmali savdo tizimi tahlil qilingan.
- Valyuta kurslari va ularga ta'sir etuvchi omillar: Valyuta kursining turlari (erkin ishlatiladigan, qattiq, yumshoq, rezerv) va ularga ta'sir etuvchi omillar (tovarlar va xizmatlar narxi, pul massasi, davlat budjeti defitsiti, savdo balansi, siyosiy omillar) keng tahlil qilingan. Valyuta kursining shakllanish nazariyalari (pulning xarid qobiliyati nazariyasi, suzuvchi valyuta kurslari nazariyasi va boshqalar) yoritilgan.
- Valyuta siyosati va uni amalga oshirish mexanizmlari: Valyuta siyosatining asosiy yo'nalishlari (diskont siyosati, deviz siyosati) va ularning mamlakat iqtisodiyotiga ta'siri ko'rib chiqilgan. Valyuta operatsiyalarining turlari (interventsiya, devalvatsiya, revalvatsiya) va ularni amalga oshirish mexanizmlari tushuntirilgan.
- To'lov balansi va uning tarkibi: To'lov balansi, uning tarkibiy qismlari (savdo balansi, transfertlar balansi, kapital va kreditlar harakati balansi, oltin-valyuta zahiralari balansi) hamda uni tuzish metodologiyasi batafsil yoritilgan. To'lov balansining defitsiti va uni qoplash usullari ham ko'rsatilgan.
- Xalqaro hisob-kitoblar va ularning mexanizmlari: Xalqaro hisob-kitoblar, ularning turlari va mexanizmlari (inkasso, akkreditiv, cheklar, to'lov topshiriqnomalari) tahlil qilingan. Xalqaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda banklarning roli va ularning o'zaro hamkorligi yoritilgan.
- Valyuta risklari va ularni boshqarish usullari: Valyuta risklarining turlari (translyatsion, tranzaktsion, iqtisodiy) va ularning yuzaga kelish sabablari tushuntirilgan. Valyuta risklarini boshqarish usullari, jumladan, valyuta operatsiyalarini tahlil qilish, hedjirlash va boshqa mexanizmlar ko'rib chiqilgan.