Грунтли ва бошқа маҳаллий материаллардан барпо этиладиган тўғонлар
Ushbu hujjat грунтли тўғонлар (tuproqli to'g'onlar) qurilishi va ularni loyihalash bo'yicha referatdir. Unda грунтли тўғонларнинг ta'rifi, turlari, qurilish usullari, asosiy afzalliklari va kamchiliklari, loyihalashda e'tiborga olinishi kerak bo'lgan asosiy talablar, геологик қидирувлар va грунтларнинг fizik-mexanik xossalari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Умумий маълумотлар: Грунтли тўғонларнинг таърифи, уларнинг вазифалари, бошқа иншоотлар таркибидаги ўрни, афзалликлари ва камчиликлари баён этилган. Грунтли тўғонларнинг бошқа тўғонлардан фарқи, қурилиш учун маҳаллий материаллардан фойдаланишнинг аҳамияти кўрсатилган.
- Турлари: Грунтли тўғонлар қурилиш материали, баландлиги, қурилиш усули ва синфига кўра таснифланади. Материаллар бўйича: грунтли, тош-грунтли, тош тўкма; баландлиги бўйича: паст босимли, ўрта босимли, юқори босимли; қурилиш усули бўйича: кўтарма, ювма, тўкма. Турли синфдаги тўғонлар учун грунтларнинг хусусиятларига қўйиладиган талаблар келтирилган.
- Лойиҳалаш ва қидирув: Тўғон қуриладиган жойнинг муҳандислик-геологик шароитларини ўрганиш, грунт сувларини аниқлаш, грунтларнинг деформация ва мустаҳкамлик хусусиятларини тадқиқ қилиш, карьерларни қидириш ва грунт захираларини аниқлаш бўйича маълумотлар берилган. Тўғон заминида олиб бориладиган қидирув ва тадқиқот ишларининг таркиби ёритилган. Грунтларнинг асосий физик-механик тавсифлари, жумладан, зарралари таркиби, намлиги, зичлиги, ғоваклик, ички ишқаланиш бурчаги, тишлашиш кучи ва бошқалар кўрсатилган.