Ko’tarish-tashish mashinalari
Ushbu kitob yuk ko‘tarish-tashish mashinalari faniga bag‘ishlangan. Unda O‘zbekiston Respublikasida ushbu sohaning rivojlanish tarixi, mashinalarning asosiy turlari, tuzilishi, ishlatish sohalari va texnik xususiyatlari haqida ma’lumotlar keltirilgan. Kitob talabalar va mutaxassislar uchun mo‘ljallangan.
Asosiy mavzular
- Kirish. Ko'tarish-tashish mashinalarining asosiy turlari va ko'rsatkichlari: Ushbu mavzuda ko'tarish-tashish mashinalarining rivojlanish tarixi, maqsad va vazifalari, asosiy parametrlari, hisobiy nagruzkalar, shamol nagruzkalar va ruxsat etilgan kuchlanishlar haqida ma'lumot beriladi. Yuk ko'tarish-tashish ishlarining ahamiyati, yuklarni tasniflash mezonlari va mashinalarning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari ko'rib chiqiladi.
- Yuk ko'tarish moslamalarining elementlari: Ushbu mavzuda oddiy yuk osish moslamalari, ilgaklar, sirtmoqlar, maxsus yuk osish organlari, polistpastlar, po'lat arqonlar, baraban, blok va yulduzchalar kabi yuk ko'tarish moslamalarining asosiy elementlari haqida ma'lumot beriladi. Ilgaklarning tuzilishi, hisoblash usullari, sirtmoqlarning qo'llanilishi va turli moslamalarning vazifalari tahlil qilinadi.
- To'xtatkich va tormozlar: Ushbu mavzuda to'xtatkich va tormozlarning umumiy ma'lumotlari, xrapovikli to'xtatkichlar, rolikli to'xtatkichlar, kolodkali tormozlar, prujinali ajratuvchan tormozni hisoblash, diskli va lentali tormozlar haqida ma'lumot beriladi. Tormozlash usullari, ularning afzalliklari va kamchiliklari ko'rib chiqiladi.
- Yuk ko'tarish mashinalarining yuritmalari: Ushbu mavzuda dastaki yuritmaning vazifasi, hisoblash va loyihalash, mashinali yuritmaning turlari, harakatlantirish mexanizmlari haqida ma'lumot beriladi. Elektr yuritma, gidravlik yuritma va ularning ish prinsiplari tahlil qilinadi.
- Yuk tashish mashinalarining metall konstruktsiyalari. Burish va ilgak kulochini o'zgartirish mexanizmlari: Ushbu mavzuda metall konstruktsiyalarga ishlatiladigan materiallar, burish mexanizmlari, qo'zg'almas kolonnaga nisbatan burilish, kranni burilishga ko'rsatiladigan qarshiliklar, polistpastli ilgak qulochini o'zgartirish mexanizmlari, kranlarni havfsiz ishlashini ta'minlash moslamalari haqida ma'lumot beriladi.
- Yuk tashish mashinalari: Ushbu mavzuda yuk tashish mashinalari xaqida umumiy ma'lumot, uzluksiz yuk tashish mashinalarining ish unumdorligi, lentali konveyerlar, baraban va yuritish moslamalari, zanjirli konveyerlar, plastinkali konveyerlar, qirg'ichli konveyerlar, osma konveyerlar, kovushli va aravachali konveyerlar haqida ma'lumot beriladi.
- Elevatorlar va vintli konveyerlar: Ushbu mavzuda elevatorlar xaqida umumiy ma'lumotlar, ularning tuzilishi va ishlatilish sohalari, kovushli elevatorlar, tasmali va zanjirli elevatorlar, vintli konveyerlarning asosiy parametrlari, elevator va vintli konveyerlarni hisoblash haqida ma'lumot beriladi.
- Tebranuvchi va rolikli konveyerlar: Ushbu mavzuda tebranuvchi konveyerlarni ishlatilish sohalari, turlari, rolikli konveyerni ishlatilish sohalari, ularning asosiy parametrlari va ularni hisoblash haqida ma'lumot beriladi.
- Yuk tashuvchi quvurlar. Pnevmatik yuk tashish qurilmalari: Ushbu mavzuda yuk tashuvchi quvurlar xaqida umumiy ma'lumot, yuk tashuvchi quvurni hisoblash, pnevmatik yuk tashuvchi qurilma xaqida ma'lumot, ularni afzalligi va kamchiligi, hisoblash usullari haqida ma'lumot beriladi.