Ҳикматга тўла олам (ғазал, рубоий, ҳикматлар)

Sa'diy Sheroziyning "Hikmatga to'la olam" kitobi o'zbek tilidagi tarjimalar asosida tuzilgan she'rlar, ruboiylar, hikmatlar to'plamidir. Kitobga shoirning turli davrlarda yozgan asarlaridan namunalar kiritilgan bo'lib, ular hayot, inson, adolat, saxovat, ilm-fan, nafs va boshqa muhim mavzularga bag'ishlangan. Kitob, shuningdek, Sa'diyning "Bo'ston" va "Guliston" asarlaridan hikoyatlarni ham o'z ichiga oladi.

Asosiy mavzular

Hayot va inson: Ushbu mavzudagi she'rlar va hikmatlarda insonning yashash maqsadi, uning jamiyatdagi o'rni, yaxshilik va yomonlik o'rtasidagi kurash, adolat va zulm kabi masalalar ko'tariladi. Sa'diy insonni oliy maqsadlarga intilishga, yaxshi fazilatlarni o'zida mujassam etishga chaqiradi.
Adolat va zulm: Sa'diy adolatni jamiyatning asosi deb biladi va zulmning oqibatlari haqida ogohlantiradi. U adolatli hukmdorlarni madh etadi, zolimlarni esa qoralaydi. Shoir adolatni qaror toptirish, haqsizlikka qarshi kurashish har bir insonning burchi ekanligini ta'kidlaydi.
Saxovat va himmat: Saxovat va himmat - Sa'diy nazdida insonni ulug'laydigan fazilatlardan. U saxovatli kishilarni qadrlaydi, ularning mehmondo'stligini, yordamga muhtojlarga ko'mak berishini madh etadi. Shoir badxillik va xasislikni qoralaydi, ularning insonni tubanlashtirishini ko'rsatadi.
Ilm va ma'rifat: Sa'diy ilm va ma'rifatni inson kamolotining muhim sharti deb biladi. U ilmli kishilarni hurmat qiladi, ularning bilimdonligini, donoligini qadrlaydi. Shoir jaholatni qoralaydi, uning jamiyatga keltiradigan zararini ko'rsatadi.
Nafs va uning illatlari: Sa'diy nafsni insonning eng katta dushmani deb biladi. U nafsga qul bo'lishning oqibatlari haqida ogohlantiradi, tamagirlik, hasad, g'azab kabi illatlardan saqlanishga chaqiradi. Shoir nafsni tiyish, sabr-qanoat kabi fazilatlarni tarannum etadi.