Бис-(имидазол) ҳәм бис–(бензимидазол)-2-оксиминокарбоксилат кобальт(III)тың комплекс бирикпелерин синтезлеў ҳәм изертлеў

Kitobda O'zbekiston Respublikasining oliy ta'lim tizimi, xususan Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universitetida olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari, organik kimyo kafedrasining faoliyati, shuningdek, biologik faol moddalar va ularning kompleks birikmalari sintezi va tadqiq etilishi masalalari ko'rib chiqilgan. Asosiy e'tibor kobalt metallining oksimli ligandlar bilan hosil qilgan kompleks birikmalarini sintez qilish, ularning tuzilishini aniqlash va xossalarini o'rganishga qaratilgan. Shuningdek, imidazol va benzimidazol asosidagi geterosiklik birikmalar, ularning tuzilishi, xossalari va metallar bilan hosil qilgan komplekslari haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda keltirilgan dissertatsiya ishi 2-oksiminopropion va 2-oksimino-3-fenilpropion kislotalari asosida kobalt (III)ning bis(imidazol)li komplekslarini sintez qilish va ularning xossalarini o'rganishga bag'ishlangan.

Asosiy mavzular

Oksimino karbon kislotalarining donorlik xususiyatlari: Oksimino karbon kislotalar tarkibidagi funksional guruhlarning, xususan karboksil va oksim guruhlarining donorlik xususiyatlari, metall ionlari bilan kompleks hosil qilishdagi roli va ahamiyati ko'rib chiqilgan. Karboksil guruhning metall atomi bilan bog'lanish usullari va turlari, shuningdek, o'zaro ta'siri masalalari yoritilgan.
3d-metallarning oksimli ligandlar bilan koordinatsion birikmalari: Ayrim 3d-metallarning, xususan kobaltning oksimli ligandlar bilan hosil qilgan koordinatsion birikmalari, ularning tuzilishi, xossalari va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar berilgan. Komplekslarning spektral xususiyatlari, jumladan IR va YAMR spektrlari tahlil qilingan.
Imidazol va benzimidazolning tuzilishi va xossalari: Imidazol va benzimidazol geterosiklik birikmalarining tuzilishi, elektron tuzilishi, aromatik xususiyatlari, kislota-asos xossalari va metall ionlari bilan kompleks hosil qilish tendentsiyalari batafsil bayon etilgan. Ushbu birikmalarning rezonans shakllari, molekulyar diagrammalari va reaksiyaga kirishish xususiyatlari ham keltirilgan.
Metallarning imidazol va benzimidazol bilan kompleks birikmalari: Metall ionlarining imidazol va benzimidazol ligandlari bilan hosil qilgan kompleks birikmalari, ularning tuzilishi, barqarorligi va xossalari ko'rib chiqilgan. Xususan, giston qoldiqlarining metall atomlari bilan bog'lanish usullari, metalloproteidlar tarkibidagi roli va ahamiyati tahlil qilingan.
Bis-(imidazol) va bis-(benzimidazol)-2-oksiminokarboksilat kobalt(III) komplekslarining sintezi va tuzilishi: 2-oksiminokarboksilat kislotalari va imidazol yoki benzimidazol ligandlari asosida kobalt(III)ning yangi kompleks birikmalari sintez qilingan. Ularning molekulyar tuzilishi, koordinatsion poliedrlari, bog'lanish uzunliklari va burchaklari rentgenostrukturaviy tahlil yordamida aniqlangan. Shuningdek, komplekslarning IR va YAMR spektral xususiyatlari ham o'rganilgan.