Majolis un-Nafois (II- qism)

Alisher Navoiyning "Majolis un-Nafois" asari XV asr oxiri - XVI asr boshlaridagi turkiy adabiyotning muhim manbai hisoblanadi. Asarda temuriy shahzodalardan tortib oddiy shoirlargacha bo'lgan 450 ga yaqin adibning hayoti va ijodi haqida ma'lumot berilgan. Asar 8 ta majlisdan iborat bo'lib, har bir majlisda muayyan davr va hududdagi adabiy muhit vakillari haqida so'z yuritiladi. "Majolis un-Nafois" nafaqat biografik ma'lumotlar to'plami, balki adabiy-tanqidiy qarashlar, she'riy san'atlar, aruz vaznlari haqidagi mulohazalar bilan ham qimmatlidir.

Asosiy mavzular

Shoirlarning hayoti va ijodi: "Majolis un-Nafois"ning asosiy qismini shoirlar hayoti va ijodiga bag'ishlangan ma'lumotlar tashkil etadi. Navoiy har bir shoirning tarjimai holini qisqa, lekin ixcham tarzda beradi. Shoirning nasabi, ustozi, ijodiy merosi, shaxsiy fazilatlari, adabiy muhitdagi o'rni kabi jihatlar yoritiladi. Ba'zi hollarda Navoiy shoir she'rlaridan namunalar keltiradi va ularga o'z bahosini beradi.
Adabiy-tanqidiy qarashlar: Asarda Navoiyning adabiyotga, she'riyatga oid qarashlari o'z aksini topgan. U she'riy san'atning mohiyati, shoirning jamiyatdagi o'rni, yaxshi va yomon she'rning farqi, aruz vaznlari kabi masalalarda o'z fikrlarini bayon qiladi. Navoiyning tanqidiy qarashlari uning estetik idealini va adabiy mezonlarini belgilashda muhim ahamiyatga ega.
She'riy san'atlar: "Majolis un-Nafois"da Navoiy she'riy san'atlarga katta e'tibor beradi. U muammo, tajnis, talmeh, tashbih, istiora kabi san'atlarning mohiyatini tushuntiradi va ularning she'riy asarda qanday qo'llanilishini ko'rsatadi. Navoiyning she'riy san'atlarga oid bilimlari uning badiiy mahoratini oshirishda muhim rol o'ynagan.
Aruz vaznlari: Navoiy "Majolis un-Nafois"da aruz vaznlari haqida ham ma'lumot beradi. U aruzning turli bahrlari, ularning xususiyatlari, she'r vaznini aniqlash qoidalari kabi masalalarni yoritadi. Navoiyning aruz ilmi bo'yicha bilimlari uning she'riy asarlarining musiqaviyligini ta'minlashda muhim omil bo'lgan.