8- sinflar uchun «O`zbekiston davlati va huquqi asoslari» 9- sinflar uchun “Konstitutsiyaviy huquq asoslari o`quv dasturlari

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida ta'lim tizimida huquqiy savodxonlikni oshirishga qaratilgan. Unda umumiy o'rta ta'lim maktablaridan tortib, akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarigacha bo'lgan turli bosqichlardagi o'quvchilar uchun mo'ljallangan huquqiy ta'lim dasturlari keltirilgan. Kitobda davlat va huquq asoslari, konstitutsiyaviy huquq, fuqarolik jamiyati, axloq va huquq kabi mavzular qamrab olingan. Shuningdek, kitobda jamiyat va shaxs munosabatlari, inson huquqlari va erkinliklari, oila huquqi, mehnat huquqi, jinoyat huquqi kabi sohalarga oid asosiy tushunchalar berilgan.

Asosiy mavzular

• Davlat va huquq asoslari: Davlatning kelib chiqishi, mohiyati, vazifalari, shakllari va tuzilishi. Huquqning mohiyati, belgilari, manbalari va tizimi. Huquq normalari va ularning turlari. Huquqiy munosabatlar va yuridik javobgarlik.
• Konstitutsiyaviy huquq asoslari: O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining asosiy prinsiplari, tuzilishi va mohiyati. Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari. Davlat hokimiyati organlari tizimi va ularning vakolatlari. Saylov tizimi va referendum.
• Fuqarolik jamiyati: Fuqarolik jamiyatining mohiyati, belgilari va vazifalari. O'zbekistonda fuqarolik jamiyatini qurish asoslari. Jamoat birlashmalari va ommaviy axborot vositalarining roli.
• Axloq va huquq: Axloqning mohiyati, belgilari va vazifalari. Axloqiy normalar va qadriyatlar. Huquq va axloqning o'zaro munosabati. Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya.
• Oila huquqi: Oila huquqining mohiyati, manbalari va prinsiplari. Nikoh tuzish va bekor qilish tartibi. Er va xotinning huquq va majburiyatlari. Ota-onalarning huquq va majburiyatlari. Bolalarning huquqlari.
• Mehnat huquqi: Mehnat huquqining mohiyati, manbalari va prinsiplari. Mehnat shartnomasi tuzish, o'zgartirish va bekor qilish tartibi. Ish vaqti va dam olish vaqti. Mehnatga haq to'lash. Mehnat intizomi va mehnatni muhofaza qilish. Mehnat nizolarini hal etish.
• Jinoyat huquqi: Jinoyat huquqining mohiyati, manbalari va prinsiplari. Jinoyat tushunchasi va uning belgilari. Jinoiy javobgarlik va jazo turlari. Jinoyat sodir etgan shaxslarning huquqlari.