Қанд лавлаги етиштириш агротехнологияси ва алмашлаб экиш

Ushbu kitob qand lavlagi yetishtirishning agrotexnologiyasi va almashlab ekish masalalariga bag'ishlangan bo'lib, unda qand lavlagining kelib chiqishi, biologik xususiyatlari, respublikamiz iqlimi va tuproqlari, agrotexnik tadbirlar, sug'orish tartiblari, o'g'itlash, navlarni ekologik sinash, zararkunanda va kasalliklarga qarshi kurash, hosilni yig'ishtirish va uni saqlash, hamda almashlab ekish tizimlari kabi masalalar batafsil yoritilgan. Kitob qishloq xo'jaligi mutaxassislari, universitet, institut hamda kollej o'qituvchilari va talabalari uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Qand lavlagining kelib chiqish tarixi: Qand lavlagining botanik kelib chiqishi, evolyutsiyasi, jahonda tarqalishi, O'zbekistonda paydo bo'lishi va rivojlanish bosqichlari bayon etilgan.
  • Qand lavlagining biologik xususiyatlari: O'simlikning ikki yillik hayot sikli, tashqi omillarga moslashuvi, barg hosil qilish jarayoni, ildiz tizimining rivojlanishi, harorat, yorug'lik va namlikka bo'lgan talabi, shuningdek, sh'o'rga va sovuqqa chidamliligi kabi biologik xususiyatlari muhokama qilinadi.
  • Respublika iqlimi va asosiy tuproqlari: O'zbekistonning iqlimi, yog'ingarchilik miqdori, haroratning o'zgarishi, turli tuproq zonalarining tavsifi va ularning qishloq xo'jaligi uchun ahamiyati keltirilgan.
  • Tuproqlarning agrokimyoviy xossalari: Turli tuproqlarning mineral tarkibi, gumus miqdori, azot, fosfor va kaliy bilan ta'minlanganligi, shuningdek, pH darajasi haqida ma'lumot berilgan.
  • Qand lavlagi etishtiriladigan maydonlarda kuzgi-qishki tadbirlar: Tuproqqa ishlov berish usullari, disklash, shudgorlash, yerlarni tekislash, sh'o'r yuvish kabi agrotexnik tadbirlar ko'rib chiqiladi.
  • Uruglarni ekishga tayyorlash va ekish: Urug'larni tayyorlash usullari, muddatlari, chuqurligi, ekish me'yori va usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Qand lavlagi nihollariga dastlabki ishlov berish: Qatqaloqni yumshatish, yagona qilish, qator oralig'iga ishlov berish kabi agrotexnik tadbirlar muhokama qilinadi.
  • Qand lavlagi etishtirishda ma'dan o'g'itlarni roli va ularni qo'llashdagi samaradorlik: Azot, fosfor va kaliyning o'simlik hayotidagi ahamiyati, o'g'itlash muddatlari va me'yorlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Qand lavlagi parvarishida suv iste'moli va sug'orish tartiblari: O'simlikning suvga bo'lgan talabi, sug'orish muddatlari, usullari va me'yorlari, shuningdek, suv tanqisligi va qurg'oqchilikka chidamlilik masalalari bayon etilgan.
  • Qand lavlagi parvarishida tuproqning agrofizikaviy, agrokimyoviy va mikrobiologik xossalari: Tuproqning hajm massasi, suv o'tkazuvchanligi, namligi, shuningdek, mikroorganizmlarning faoliyati va ularning o'simlikka ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Agrotexnik tadbirlar va almashtirishning qand lavlagi ko'chat qalinligiga ta'siri: Ko'chat qalinligining o'simlik o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta'siri muhokama qilinadi.
  • Qand lavlagini o'sishi va rivojlanishi: O'simlikning o'sish davrlari, barglar soni va shakli, ildizmeva rivojlanishi va shakarlilik darajasining o'zgarishi kabi masalalar yoritilgan.
  • Ildizmeva hosildorligi, shakarlilik darajasi va shakar hosili: Ildizmeva hosildorligiga ta'sir etuvchi omillar, shakar hosili va uni oshirish yo'llari muhokama qilinadi.
  • Qand lavlagini paxtachilik majmuidagi ekinlar bilan almashtirish: Qand lavlagi uchun eng yaxshi o'tmishdosh ekinlar, almashlab ekishning ahamiyati va tuproq unumdorligiga ta'siri bayon etilgan.
  • Qand lavlagi urug'i etishtirish: Urug'lik lavlagi yetishtirish texnologiyasi, navlarni tanlash, ekish muddatlari va usullari, parvarishlash va hosilni yig'ishtirish kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Qand lavlagi navlarini ekologik sinash: Turli qand lavlagi navlarini iqlim sharoitlariga moslashuvchanligini aniqlash bo'yicha tadqiqotlar va ularning natijalari keltirilgan.
  • Qand lavlagi zararkunanda va kasalliklariga qarshi kurash: Qand lavlagiga zarar keltiruvchi hasharotlar va kasalliklar, ularga qarshi kurash choralari, agrotexnik va biologik usullar muhokama qilinadi.
  • Hosilni yig'ishtirib olish: Qand lavlagi hosilini yig'ishtirish muddatlari, usullari, texnikasi va saqlash usullari bayon etilgan.