Mexatronika asoslari
Ushbu kitob ma'lumotlar bazalarini boshqarish tizimlariga (MBBT) bag'ishlangan bo'lib, ularning nazariy asoslari, arxitekturasi, modellarini yaratish va ularni loyihalash texnologiyalari ko'rib chiqiladi. Kitobda MBBT-lar bilan ishlash asoslari, jumladan, ma'lumotlarni kiritish, saqlash va ulardan foydalanish usullari batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish tillari, ma'lumotlar xavfsizligini ta'minlash va MBBT-larni optimallashtirish masalalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ma'lumotlar bazalarining nazariy asoslari: Ushbu mavzu ma'lumotlar bazalarining mohiyati, ularning tashkil etilishi va boshqarish tamoyillari, ma'lumotlar modellarining turlari (ierarxik, tarmoqli, relyatsion) va MBBT arxitekturasi haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. MBBT-larning afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi.
- Relyatsion ma'lumotlar bazalari: Ushbu mavzuda relyatsion modelning asosiy tushunchalari (jadval, ustun, qator, kalit), relyatsion algebra amallari va SQL so'rovlar tili ko'rib chiqiladi. Relyatsion bazalarni loyihalash tamoyillari (normallashtirish) batafsil yoritiladi.
- Ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish tillari: Ushbu mavzu ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish tillari (DML) va ma'lumotlarni aniqlash tillari (DDL) haqida ma'lumot beradi. SQL tilining asosiy operatorlari (SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE) va ularning qo'llanilishi misollar bilan tushuntiriladi.
- Ma'lumotlar xavfsizligi: Ushbu mavzu ma'lumotlar bazalarida xavfsizlikni ta'minlash usullari, jumladan, autentifikatsiya, avtorizatsiya, ma'lumotlarni shifrlash va audit haqida ma'lumot beradi. Xavfsizlik siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish masalalari ko'rib chiqiladi.
- MBBT-larni loyihalash texnologiyalari: Ushbu mavzu MBBT-larni loyihalash bosqichlari (talablarni aniqlash, kontseptual loyihalash, mantiqiy loyihalash, fizik loyihalash) va ularning har bir bosqichida qo'llaniladigan usullar haqida ma'lumot beradi. Loyihalashda CASE vositalaridan foydalanish masalalari ko'rib chiqiladi.