Magnit maydoni, magnit maydonida amal qiluvchi kuchlar va elektromagnit induksiya hodisasi mavzulari bo’yicha namoyish tajribalarini ishlab chiqish
Ushbu bitiruv malakaviy ishi fizika taʼlimida namoyish tajribalarining oʼrni va ahamiyatini yoritadi. Unda Oʼzbekiston Respublikasi oliy va oʼrta maxsus taʼlim tizimida fizika fanini oʼqitish metodikasi, xususan elektromagnitizm kursining magnit maydoni, magnit maydonida amal qiluvchi kuchlar va elektromagnit induksiya hodisasi mavzularini namoyish tajribalari orqali oʼrgatish masalalari koʼrib chiqiladi. Ishda nazariy maʼlumotlar bilan birga, virtual va natural tajribalarning ishlanmalari, ularni oʼtkazish tartibi va metodik tavsiyalari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Namoyish tajribalarining didaktik talablari: Ushbu mavzu namoyish tajribalariga qo'yiladigan talablarni o'z ichiga oladi. Mazkur tajribalarning ko'rgazmaliligi, soddaligi, xavfsizligi, ishonchliligi, takroriyligi, vaqt chegaralanganligi va zamonaviyligi kabi jihatlariga e'tibor qaratiladi. Shuningdek, namoyish tajribalarini tayyorlash bosqichlari va ularga qo'yiladigan talablar batafsil tahlil qilinadi.
- Magnit maydoni mavzusiga oid tajribalar: Ushbu mavzu doirasida o'zgarmas tokning magnit maydonini o'rganish bilan bog'liq klassik tajribalar, magnit maydonini sinash vositalari va magnit maydon induksiyasi kabi tushunchalar yoritiladi. Shuningdek, to'g'ri, aylana va selenoid toklar magnit maydoni spektrini namoyish qiladigan tajribalar ko'rsatiladi.
- Magnit maydonida amal qiluvchi kuchlarga oid tajribalar: Bu mavzu magnit maydonining tokli o'tkazgichga ta'siri (Amper kuchi), parallel toklarning o'zaro ta'siri, magnit maydonining harakatdagi zaryadga ta'siri (Lorens kuchi) va Xoll effekti kabi hodisalarni o'z ichiga oladi. Ushbu tajribalar orqali talabalarning magnit maydonida amal qiluvchi kuchlar haqidagi bilimlarini mustahkamlashga erishiladi.
- Elektromagnit induksiya hodisasiga oid tajribalar: Mazkur mavzu elektromagnit induksiya hodisasining ochilishi bilan bog'liq Faradey tajribalari, elektromagnit induksiya qonuni, induksiya E.Yu.K. va toki, Lens qoidasi hamda Maksvell gipotezasini o'z ichiga oladi. Talabalar elektromagnit induksiya hodisasining mohiyatini turli tajribalar orqali o'rganadilar.