"“Қуръоншунослик” ўқув қўлланма "
Ushbu kitob "Qur'onshunoslik" fanini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda Qur'onning jamlanishi, Qur'on ilmlari, Qur'on mavzulari va ta'limotlari, shuningdek, tafsir ilmi kabi muhim mavzularga to'xtalib o'tilgan. Kitobda Qur'onning tarixiy rivojlanishi, turli xil musulmon madaniyatlarida tutgan o'rni, Qur'on ilmlarining rivojlanishi va turli oqimlar tomonidan Qur'on oyatlarining noto'g'ri talqin etilishini oldini olish masalalari ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Qur'on ilmlarini o'rganish tarixi va bu boradagi asarlar: Qur'on ilmlarining o'rganilishi, ilk davrlarda yaratilgan asarlar, Qur'on tafsiri, uning Markaziy Osiyo xalqlari hayotidagi o'rni, milliy va diniy qadriyatlar bilan uyg'unligi, yuksak ma'naviyatli kadrlarni tarbiyalash kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Evropada Qur'onning o'rganilishi va tarjimalari: Evropada Qur'onni o'rganishning dastlabki bosqichlari, lotin tiliga tarjimalar, keyingi tadqiqotlar, sharqshunoslarning tanqidiy qarashlari va ularga berilgan radikal javoblar yoritiladi.
- Rossiyada Qur'onshunoslik: Rossiyada Qur'onning o'rganilishi, dastlabki tarjimalar, musulmon davlatlari bilan munosabatlar, mahalliy aholining diniy e'tiqodlari, ilmiy tadqiqotlar va ularning ahamiyati yoritiladi.
- Qur'onning tarkibiy tuzilishi: Qur'onning sura va oyatlaridan tashkil topgani, makkiy va madaniy suralar, ularning o'ziga xos xususiyatlari, suralarning tartiblanishi, Qur'onning qismlarga bo'linishi haqida ma'lumot beriladi.
- Qur'onning jamlanishi: Qur'onning ilk davrda qanday yig'ilgani, Abu Bakr va Usmon davrlaridagi sa'y-harakatlar, turli nusxalar, Ubay ibn Ka'b va Ibn Mas'ud mushaflari xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- Etti harf (lahja) tushunchasi: Qur'onning etti lahjada nozil bo'lganligi haqidagi hadislar tahlili, Qur'on lahjalari bo'yicha qarashlar, qorilar va qiroat turlari, mutavotir qiroatlar, ularning ishlatilishi, hamda mazkur masalaning turli xil qirralari keng yoritilgan.
- Qur'on mavzulari va ta'limotlari: Qur'onda aytilgan aqidaviy masalalar, Qur'on qissalari va ularning ahamiyati, Qur'onda shariat hukmlari va axloqiy tarbiya masalalari batafsil tahlil qilinadi.
- Tafsir ilmi: Tafsirning ma'nosi, Payg'ambar (s.a.v.) va sahobalar davrida tafsir, dastlabki tafsir maktablari, shuningdek, Мовароуннаҳрда tafsir ilmining tutgan o'rni va rivojlanish bosqichlari ko'rib chiqiladi.