Микроорганизмлар экологияси: сув, ҳаво, тупроқ микрофлораси.
Ushbu qoʻllanma mikroorganizm ekologiyasi, suv, havo, tuproq mikroflorasi haqidagi bilimlarni kengaytirishga qaratilgan. Unda mikroorganizmlarning yuqumli kasalliklarni tarqatishdagi roli, sanitariya koʻrsatkichlari, sanitariya-bakteriologik holatni monitoring qilish va manbalarni yaxshilash usullari haqida maʼlumot berilgan. Qoʻllanma tibbiyot talabalari uchun zarur bilim va koʻnikmalarni oʻz ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Mikroorganizmlar ekologiyasi: Ekologik mikrobiologiya mikroorganizmlarning biotopdagi tarkibi, bir-biri bilan munosabati, moddalar almashinuvidagi roli va makroorganizm bilan munosabatlarini oʻrganadi. Mikroorganizmlar tuproq, suv, havo kabi muhitlarda keng tarqalgan. Sanitaria mikrob florasini o'rganish bakterologik baholashga qaratilgan.
- Suv mikroflorasi: Suvdagi mikroblar yer yuzidan, havodan tushadi. Suvning ifloslanish darajasi mikroorganizmlar soniga bog'liq. Suvning tozaligini coli-titr va coli-indeks orqali aniqlash mumkin. Suvni tozalash uchun cho'ktirish, koagulyatsiya, filtrlash va xlorlash usullari qo'llaniladi.
- Havo mikroflorasi: Havodagi mikroblar soni chang, harorat, yog'ingarchilik, faslga bog'liq. Havo mikroflorasi doimiy va vaqtinchalik bo'ladi. Havo tozaligini aniqlash uchun aspiratsion usul (Krotov apparati) va cho'ktirish (sedimentatsiya) usuli qo'llaniladi.
- Tuproq mikroflorasi: Tuproq mikroorganizmlar uchun qulay muhit. Tuproqdagi mikroblar soni tuproq tarkibi, namligi, haroratga bog'liq. Tuproqda aerob va anaerob bakteriyalar, zamburug'lar yashaydi. Tuproqni ifloslanishi sanitariya-gigiyenik holatga bog'liq. Tuproq unumdorligida mikroorganizmlar muhim rol o'ynaydi.