Ароматик углеводородлар
Ushbu kitob aromatik uglevodorodlarga bag'ishlangan bo'lib, ularning tuzilishi, izomeriyasi, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari va olinish usullarini o'rganadi. Kitobda elektrofil almashinish reaktsiyalari, birikish reaktsiyalari, galogenlash, nitrolash, sulfolash, alkillash va atsillash reaktsiyalari kabi asosiy reaktsiyalar batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, benzol va uning gomologlarining ahamiyati, ishlatilishi va sanoatdagi roli haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Aromatik uglevodorodlar: Aromatik uglevodorodlarning ta'rifi, izomeriyasi, nomenklaturasi, gomologik qatori, Xyukkel qoidasi va aromatik tushunchasi. Ularning manbalari, olinish usullari, fizik va kimyoviy xossalari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Elektrofil almashinish reaktsiyalari: Aromatik halqada elektrofil almashinish reaktsiyalari mexanizmlari, jumladan, galogenlash, nitrolash, sulfolash, alkillash va atsillash reaktsiyalari. Har bir reaktsiyaning shartlari va mahsulotlari batafsil tushuntirilgan.
- Benzol va uning gomologlari: Benzolning tuzilishi, xossalari va olinish usullari. Benzol gomologlarining (toluol, ksilol) tuzilishi va ishlatilishi haqida ma'lumot berilgan. Benzolning sanoatda erituvchi, xom ashyo sifatidagi ahamiyati ko'rsatilgan.
- Birikish reaktsiyalari: Aromatik uglevodorodlarning birikish reaktsiyalariga kirishishi va sharoitlari. Masalan, benzolning xlor bilan yorug'lik ta'sirida reaksiyasi.