Plastmassalarni qayta ishlash texnologiyasi
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda polimer materiallarni qayta ishlash texnologiyalari, jumladan, granulalash, oquvchanlikni aniqlash usullari, bosim ostida quyish va ekstruziya usullari hamda rotatsion shakllash kabi jarayonlar haqida ma'lumot berilgan. Kitobda laboratoriya ishlari uchun amaliy qo'llanma sifatida foydalanishga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Polimer materiallarni granulalash: Polimer materiallarni mayda bo'laklarga aylantirish jarayoni. Bunda polimerning tarkibi, ishlatiladigan uskunalar (ekstruder, vertikal quyish mashinasi) va jarayon xususiyatlari (harorat) haqida ma'lumot beriladi. Granulalashning fizik-mexanik xossalariga ta'siri ham ko'rib chiqiladi.
- Polimerlarning oquvchanligini aniqlash usullari: Polimerning ma'lum harorat va bosim ostida oqish qobiliyatini aniqlash usullari bayon etiladi. Oquvchanlik darajasiga qarab buyumlarni presslash yoki quyish usullari tanlanadi. Rashig press qolipi va termoplastik polimerlarning suyuqlanma indeksini aniqlash usullari ham keltirilgan.
- Bosim ostida quyish usuli bilan buyum olish: Termoplast materiallardan buyumlar tayyorlashning yuqori unumli usuli. Unda materialni isitish, qolipga quyish va sovutish jarayonlari avtomatlashtirilgan mashinalarda amalga oshiriladi. Materiallar, uskunalar va texnologik jarayonning asosiy parametrlari ko'rib chiqiladi.
- Ekstruziya usuli bilan plenka va varaq olish: Polimerlardan plenka va varaqlar ishlab chiqarish usuli. Ekstruderning tuzilishi, ishlatiladigan materiallar va texnologik parametrlar haqida ma'lumot beriladi. Jarayonning unumdorligi va mahsulot sifatiga ta'siri o'rganiladi.
- Rotatsion shakllash usuli bilan buyum olish: Ichki bo'shliqqa ega bo'lgan katta hajmli buyumlar tayyorlash usuli. Qolipga polimer kukuni solinib, aylantiriladi va isitiladi. Markazdan qochirma kuch ta'sirida material qolip devoriga yopishib, shakl hosil qiladi. Afzalliklari, materiallar va qo'llanilishi ko'rsatilgan.