Социология

Ushbu kitob jamiyatshunoslik asoslari, ijtimoiy munosabatlar, shaxs va jamiyat o'rtasidagi bog'liqlik, oila, ta'lim, madaniyat va jamiyat taraqqiyotini o'rganishga bag'ishlangan. Kitob O'zbekistonda sotsiologiya fanining shakllanishi va rivojlanishini, mustaqillik davrida sodir bo'layotgan ijtimoiy-siyosiy o'zgarishlarni va ularning jamiyatga ta'sirini tahlil qiladi.

Asosiy mavzular

  • Sotsiologiyaning predmeti, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish qonuniyatlari: Sotsiologiya fanining predmeti, obyekti va usullari, fan sifatida shakllanishi, jamiyatning ijtimoiy tizimlari, shaxs va jamiyat o'rtasidagi munosabatlar, ijtimoiy taraqqiyot va o'sishning mohiyati va manbalari kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Sotsiologiya fanining shakllanishi va taraqqiyot bosqichlari: Sotsiologiya fanining shakllanish tarixi, O'rta Osiyo mutafakkirlarining ijtimoiy qarashlari, XIX-XX asrlarda sotsiologiyaning rivojlanishi, AQSh sotsiologiyasi va hozirgi davrda sotsiologiyaning rivojlanish tendensiyalari yoritiladi.
  • Ijtimoiy munosabatlar sotsiologiyasi: Ijtimoiy munosabatlar tushunchasi, ijtimoiy munosabatlar turlari, begonalashuv va tanazzul, ijtimoiy oqibatlar tahlil qilinadi. Shuningdek, ijtimoiy birdamlik va hamkorlik masalalari ham ko'rib chiqiladi.
  • Ta'lim va tarbiya sotsiologiyasi: Ta'limning ijtimoiy ahamiyati, ta'lim tizimining samaradorligi, O'zbekistonda ta'lim tizimi, uning maqsadi va vazifalari, iqtisodiy ta'lim va davr talabi masalalari o'rganiladi.
  • Ijtimoiy-etnik munosabatlar: Millatlar va etnik guruhlarning ijtimoiy-etnik tarkibi, mustaqillik sharoitida O'zbekistonda ijtimoiy-etnik munosabatlar, ijtimoiy tabaqalanish jarayoni tahlil qilinadi.
  • Nikoh va oila sotsiologiyasi: Oila va nikohning mohiyati, oilaning axloqiy va huquqiy asoslari, funksiyalari, oila tiplari, hozirgi davrda oila rivojidagi ijtimoiy xususiyatlar, O'zbekistonda nikoh va oila munosabatlarini rivojlantirish va mustahkamlash yo'lidagi ijtimoiy tadbirlar ko'rib chiqiladi.
  • Jamiyat, shaxs va guruhlar sotsiologiyasi: Sotsiologiyada shaxs tushunchasi va uning shakllanish asoslari, ijtimoiy guruhlarning asosiy belgilari va turlari, jamiyat va davlatning ijtimoiy mohiyati masalalari yoritiladi.
  • Mehnat va mehnat jamoalari sotsiologiyasi: Mehnat sotsiologiyasining vujudga kelishi, mehnatning ijtimoiy shakllari va shart-sharoitlari, mehnat jamoalarining ijtimoiy xarakteri va asosiy funksiyalari tahlil qilinadi.
  • Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi: Jamoatchilik fikri va tushunchasi, jamoatchilik fikrining funksiyalari, jamoatchilik fikrini o'rganish va rivojlantirish masalalari ko'rib chiqiladi.
  • Institutlar, tashkilotlar va tizimlar sotsiologiyasi: Sotsiologiyada ijtimoiy institutlar, ijtimoiy tashkilotlar va ijtimoiy tizimlar tahlili beriladi. Ularning o'zaro bog'liqligi va jamiyatdagi o'rni ko'rsatib o'tiladi.
  • O'zbekistonning ijtimoiy taraqqiyoti: Ijtimoiy taraqqiyot va ijtimoiy o'sish tushunchalari, ularning manbalari va O'zbekistonning hozirgi ijtimoiy taraqqiyoti va o'sish holati masalalari o'rganiladi.
  • Empirik sotsiologik tadqiqotlar: Empirik sotsiologik tadqiqotning mohiyati, sotsiologik tadqiqot dasturi va uning tarkibiy tuzilishi, empirik tadqiqot usullari batafsil bayon qilinadi.