Хотира жараёнларини экспериментал ўрганиш
Ushbu hujjat xotirani eksperimental o'rganishga bag'ishlangan referatdir. Unda xotira jarayonlari, ularning turlari va xususiyatlari, shuningdek, xotirani o'rganish metodlari haqida ma'lumot berilgan. Referatda operativ xotira, tanish jarayoni, xotira tiplari kabi tushunchalar batafsil yoritilgan. Shuningdek, xotirani eksperimental o'rganishning amaliy ahamiyati va tadqiqot usullari ham ko'rsatilgan. Referat so'ngida foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Xotira jarayonlari: Xotira jarayonlari haqida tushuncha, esda qoldirish, esda saqlash, unutish, esga tushirish, antitsipatsiya va operativ xotira kabi xotira turlari va bosqichlari tushuntiriladi. Xotiraning inson hayotidagi ahamiyati va xotirasiz insonni tasavvur etishning imkonsizligi ta'kidlanadi. Xotira voqelikni aks ettirish shakli, axborotni qabul qilish, qayta ishlash va saqlash jarayoni sifatida tavsiflanadi.
- Xotira turlari va ularni o'rganish metodlari: Obrazli, hissiy, so'z-mantiqiy va harakat xotirasi kabi xotira turlari farqlanadi. Qisqa muddatli, operativ va uzoq muddatli xotira tushunchalari va ularning xususiyatlari o'rganiladi. Xotirani eksperimental o'rganishda qo'llaniladigan metodlar, jumladan, o'xshash qatorlar metodi va uning ko'rsatkichlari (tanish koeffitsienti, xatolar koeffitsienti) tahlil qilinadi.
- Operativ xotirani o'rganish: Operativ xotirani o'rganishning amaliy ahamiyati, ayniqsa muhandislik psixologiyasida, ta'kidlanadi. Operativ xotirani o'rganish jarayonida esda qoldirish hajmi, esda saqlash muddati va materialni qayta esga tushirishning aniqligi kabi jihatlar e'tiborga olinadi. G.V.Repkina va T.P.Zinchenko tomonidan ishlab chiqilgan tajriba metodi, raqamli materiallar yordamida olib boriladi va undan olingan natijalar tahlil qilinadi.
- Xotira tiplarini aniqlash: Xotira tiplarini aniqlash uchun qatorning ushlab qolingan a'zolari metodi qo'llaniladi. Unda tekshiriluvchiga so'zlar o'qib beriladi va ulardan esda qolganlarini aytib berishi so'raladi. Qayta esga tushirish koeffitsienti hisoblanadi. Qo'zg'atuvchi material turli usullarda ko'rsatilishi (ko'rish, eshitish, aralash) mumkin. Tajriba natijalari tahlil qilinib, xotiraning etakchi tipi haqida xulosa chiqariladi.