Предмет и задачи геодезии. значения геодезии в народном хозяйстве
Ushbu kitob геодезия fanining asosiy tushunchalari, usullari va amaliyotiga bag'ishlangan. Unda геодезик o'lchovlar, koordinatalar tizimi, рельефni tasvirlash, xaritalar tuzish va injenerlik ishlarida qo'llaniladigan геодезик usullar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Geodeziyaning predmeti va vazifalari: Geodeziyaning asosiy tushunchalari, vazifalari, boshqa fanlar bilan aloqasi va xalq xo'jaligidagi ahamiyati.
- Plan, karta va profil tushunchalari: Plan, karta va profilning ta'riflari, turlari va ularning o'ziga xos xususiyatlari.
- Masshtablar: Topografik plan va xaritalarning masshtablari, ularning turlari va masshtablar bilan ishlash usullari.
- Koordinatalar sistemasi: Geodeziyada qo'llaniladigan koordinatalar sistemasi va balandliklar, ularning ta'riflari va qo'llanilishi.
- Relief va uni tasvirlash usullari: Yer yuzasi relyefining asosiy shakllari va ularni plan va xaritalarda tasvirlash usullari, gorizontallar.
- Burchak o'lchash: Gorizontal va vertikal burchaklarni o'lchash usullari, teodolitlar va ularning tuzilishi.
- Masofa o'lchash: Yer yuzasida masofalarni o'lchash usullari, asboblar va ularning qo'llanilishi.
- Teodolit s'yomka: Teodolit s'yomkasining mohiyati, usullari va natijalarni qayta ishlash.
- Yuzalarni aniqlash: Turli usullar bilan yuzalarni aniqlash, planimetrlar va ularning qo'llanilishi.
- Tekislash (Nivelirlash): Nivelirlash turlari, usullari va asboblar, nivelirlash orqali balandliklarni aniqlash.
- Trassalarni belgilash: To'g'ri chiziqli inshootlarning trassalarini belgilash, egri chiziqlarni hisoblash va profil tuzish.
- Taxyometrik s'yomka: Taxyometrik s'yomkaning mohiyati, usullari va natijalarni qayta ishlash.
- Menzyul s'yomka: Menzyul s'yomkaning mohiyati, usullari va asboblar, natijalarni qayta ishlash.