Инженерлик геодезия

Ushbu kitob qurilish sohasida muhandislik geodeziyasi fanini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga geodezik ishlar, koordinatalar sistemasi, topografik kartalar, vertikal planirovka va traссаlarni joylashtirish kabi muhim mavzularni o'z ichiga oladi. Kitob nazariy bilimlarni amaliyot bilan bog'lashga yordam beradi va qurilish jarayonida geodezik o'lchovlarni to'g'ri bajarishga o'rgatadi.

Asosiy mavzular

  • Geodeziya faniga kirish: Geodeziyaning vazifalari, tarmoqlarga bo'linishi, ahamiyati va rivojlanish tarixi, shuningdek, geodezik ishlatiladigan asboblar va ularning vazifalari haqida ma'lumot beriladi.
  • Yerning o'lchamlari va shakli: Yerning shakli, o'lchamlari, geoid va ellipsoid tushunchalari, shuningdek, Krasovskiy ellipsoidining parametrlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Koordinatalar sistemasi: Geografik koordinatalar, Gauss-Kryuger koordinatalar sistemasi, qutbiy koordinatalar va geodezik masalalar yoritilgan.
  • Orientirlash va burilish burchaklari: Orientirlash usullari, azimut, direksion burchak va rumb tushunchalari, shuningdek, ular orasidagi bog'liqliklar ko'rsatilgan.
  • Topografik kartalar va planlar: Topografik kartalar va planlarning farqi, klassifikatsiyasi, masshtablari, elementlari va nomenklaturasi tushuntirilgan.
  • Topografik shartli belgilar: Shartli belgilarning guruhlarga bo'linishi, masshtabli va masshtabsiz belgilar, shuningdek, relyefni tasvirlash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • O'lchash xatoliklari: O'lchash xatoliklarining turlari, sistematik, tasodifiy va qo'pol xatoliklar, ularni aniqlash usullari va xatoliklarni kamaytirish yo'llari ko'rsatilgan.
  • Geodezik tayanch tarmoqlari: Geodezik tayanch tarmoqlarining turlari, ularni barpo etish usullari (triangulyatsiya, trilateratsiya, poligonometriya) haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Teodolit yo'li: Teodolit yo'lini o'tkazish loyihasini tuzish, yo'lni joyda belgilash, o'lchash ishlari va natijalarni qayta ishlash tartibi bayon etilgan.
  • Nivelirlash: Nivelirlash usullari, geometrik nivelirlash, vertikal planirovka va yuza nivelirlash kabi mavzular yoritilgan.
  • Qurilishda geodezik xizmat: Qurilishda geodezik xizmatni tashkil qilish, bu xizmatning vazifalari va ish jarayoni ko'rsatilgan.
  • Muhandislik geodezik ishlari: Qurilishda muhandislik-geodezik ishlarni tashkil qilish, loyihani joyga ko'chirish usullari, trassalarni joylashtirish va boshqa amaliy masalalar ko'rib chiqilgan.